Książka: Pamiętniki Hadriana

Jeszcze pięć lat temu nie lubiłam książek z pierwszosobową narracją męską pisanych przez kobiety ani takich, w których bohaterem jest kobieta, a autorem mężczyzna. Dlaczego? Otóż w swojej czytelniczej karierze wiele razy miałam wątpliwe szczęście trafiać na takie właśnie pozycje i... wręcz biła z nich sztuczność. Mało komu udawało się wymyślić bohatera autentycznego. Dialogi i monologi były pełne stereotypów, a sami bohaterowie zupełnie nieciekawi. Wniosek? Nie czytać takich książek! Unikać ich ...

Po śmierci cesarza Trajana został wybrany na jego następcę. Był jego adoptowanym synem, przyjacielem żony Trajana - Plotyny. Teraz ma sześćdziesiąt lat, od dwudziestu jest cesarzem, choruje na puchlinę wodną. Hadrian, waleczny żołnierz, władca imperium rzymskiego u szczytu potęgi, filozof, mądry administrator, miłośnik sztuk, podróżnik, pośmiertnie uznany za boga, zapamiętany przez potomność jako twórca słynnego muru. Jego pamiętniki to spowiedź "wbrew otaczającym go legendom", skierowana do wnuka, młodego Marka Aureliusza. Opowieść o trudnym dzieciństwie, późniejszych triumfach i porażkach, o pracy nad odbudową wyniszczonego wojną cesarstwa, samotności i uczuciu do Antinousa.

Wnikliwość Marguerite Yourcenar zachwyca. Autorka tworzy wciągające studium psychologiczne człowieka oraz władcy, a jednocześnie kreśli fascynujący obraz państwa rzymskiego, barwnie opowiadając o czasach jego świetności.


Marguerite Yourcenar (ur. 1903 w Brukseli, zm. 1987 w USA), pisarka, tłumaczka, zapalona podróżniczka. Autorka licznych powieści, sztuk teatralnych, tomików poezji oraz notatek z podróży. Sławę przyniosły jej m.in. wydane w 1951 roku "Pamiętniki Hadriana" (wyd. pol. 1961), przetłumaczone na kilkanaście języków i wielokrotnie wznawiane. W Polsce ukazały się również: "Opowieści wschodnie" (1988), "I jak woda płynie" (1992), "Czarny mózg Piranesiego" (1992), "Łaska śmierci" (1993). W 1980 roku, jako pierwsza kobieta, Yourcenar została wybrana do Akademii Francuskiej. Otrzymała prestiżową europejską Nagrodę Erazma z Rotterdamu.

"Pamiętniki Hadriana" zostaną sfilmowane przez Johna Boormana, a w rolę tytułową wcieli się Antonio Banderas.


"Poetyczna praca, pełna erudycji, zauroczyła mnie jak żadna lektura od dawna".

Tomasz Mann


"Dla Marguerite Yourcenar historyczne tło stało się okazją do osobistej refleksji dotyczącej moralności i władzy".

Jacques Chirac


"Nikt u nas jeszcze tak dobrze nie pisał o miłości".

Jacques Brenner, historyk literatury


"Nie znam powieści historycznej, która zostałaby napisana bardziej świadomie i bezinteresownie".

Michał Otorowski, Polskie Radio


[W.A.B., 2008]

Wziąć czyjeś życie, które Historia (o ile to w ogóle możliwe) już poznała, ustaliła, zamknęła w jego kształcie ostatecznym, i zrobić to tak, aby za jednym spojrzeniem objąć cały łuk; więcej, wybrać taki moment, kiedy człowiek, który to życie przeżył, waży je w swoim ręku, bada, na chwilę staje się zdolny wydać o nim osąd. Zrobić to tak, żeby wobec swego życia zajął tę samą pozycję, co my*. --- * Marguerite Yourcenar, "Zapiski do »Pamiętników Hadriana«", w: tejże "Pamiętniki Hadriana", tłu...