Książka: Japoński wachlarz

Jej (Joanny Bator) opowieść o Japonii jest całkiem inna niż reportaże z tego kraju, które już czytałam. Nie ma tu polityki, męskich spraw, jest natomiast opis życia i tego, co różni tę kulturę od naszej. Mamy więc opowieść o: uliczkach i adresach, o domu i kapciach, o łazienkach, gościach, jedzeniu, szkolnictwie, idolkach masowej kultury, zasadach kontaktu z obcymi, poznawania przyszłego męża i żony, kupowania kimon i zasad panujących w pracy. Autorka poszła do łaźni i do dzielnicy uciech, by...

Nie byłam w Japonii, ale kiedyś chciałabym tam pojechać. Dlatego chętnie, raz za razem, sięgam po książki opowiadające o tym kraju. Urocza okładka książki autorstwa Joanny Bator (W.A.B. 2011) bardzo szybko przyciągnęła mój wzrok. A wraz z postępem czytania zawładnęła też moją wyobraźnią. Bo konkrety z kultury i historii Japonii, tej współczesnej, podane nam są bardzo opisowym językiem, sugestywnym. Tak, że od razu czujemy tę drobną nerwowość w oczekiwaniu na konkretny dzień, kiedy pąki wiśni...

„Japoński wachlarz” to zapis odczuć i refleksji powstałych podczas dwuletniego pobytu na tokijskiej uczelni polskiej pani antropolog i znawczyni „gender studies”, Joanny Bator. Książka opublikowana po raz pierwszy w 2004 roku doczekała się wydania drugiego w 2008. „271 słów od autorki” zamiast standardowego tytułu „Przedmowa” czy „Wstęp” jest ciekawym zabiegiem, ale, niestety, szybko zdezawuowanym przez samą autorkę, bowiem Joanna Bator w początkowych słowach… broni się przed zarzutem o wybió...

Każda znana mi pozycja z gatunku „cudzoziemiec/cudzoziemka w Japonii” opisuje nieco inny rodzaj doświadczeń z nieco innego punktu widzenia. Pierwsza chronologicznie, jeśli chodzi o czas powstania, „Pustka i pełnia” Bouviera to zapis wrażeń pisarza-podróżnika, mającego na celu samo poznanie, a przedmiotem tego poznania była Japonia, jakiej współczesny czytelnik już nie zobaczy - sprzed ery hi-tech, mangi i karaoke. Druga, której tytułu nie pamiętam - z czasów o pół wieku późniejszych, chyba lat 7...

"Japonia. Nie było i nie ma chyba kraju, który fascynowałby ludzi Zachodu bardziej niż ona. Właściwie w naszej wyobraźni nadal cieszy się statusem "krainy" raczej niż "kraju". Jest przede wszystkim miejscem mitycznym, a nie geograficznym czy politycznym: dalekim i ekscytującym "Tam", gdzie gejsze i samuraje, ogrody zen i kwitnące wiśnie składają się na obraz tradycyjnej Japonii, który sami wymyśliliśmy i zatrzymaliśmy w czasie"*. Nic bardziej mylnego. Te drobne historie nie opowiadane, ale uj...

Autorka funduje nam małą podróż po Japonii [w 90% po Tokyo], ukazując zarówno tradycję, jak i dzisiejszą popkulturę [chociażby teatr Takarazuka czy mangę - nic to, że skupia się na hentaiach xP], ich wzajemne "relacje" i przenikanie się. Całość jest opisana dowcipnie i ciekawie, dzięki czemu wiele zostaje w głowie, a i czyta się z przyjemnością. Nie jest to książka w rodzaju, również godnej polecenia, "Bezsenności w Tokio" Marcina Bruczkowskiego. Nie jest napisana w formie opowieści, raczej rela...

Joanna Bator spędziła dwa lata w Japonii, pracując na jednej z tokijskich uczelni. Dla kulturoznawczyni i filozofki pobyt w tym kraju stał się źródłem nieustannych zadziwień i przemyśleń. Codzienne życie, nawet kiedy jego fragmenty wyglądały całkiem znajomo, zaskakiwało szczegółami i zasadami. Prowokowało do notowania. Wrażenia i refleksje nawarstwiały się w narrację dokumentującą osobiste spotkanie z inną kulturą. Zachwyty i pytania kierowały ku odpowiednim książkom, a te pomagały w lepszym rozumieniu tego innego świata i zarazem inspirująco jego odbiór komplikowały. Prowadziło to ku nowym zachwytom, kolejnym spacerom i wyprawom, ku kolejnym książkom. Tak powstała "jej Japonia", wachlarz widoków z Krainy Kwitnącej Wiśni.

Joanna Bator uzupełniła książkę o nowe doświadczenia, w tym także o trzęsienie ziemi, jakie przeżyła w Tokio 11 marca tego roku, najpotężniejsze od czasu, gdy zaczęto je dokumentować.


"Autorka nie cofała się przed żadnym doświadczeniem: ugotowała się na raka w ukropie japońskiej sauny, skosztowała trującej ryby fugu, nawet pracowała jako hostessa. Japońskich biznesmenów rozbawiła do łez, wprowadzając polski egzotyczny zwyczaj całowania pań po rękach. Otwartość, ciekawość, a też wytrwałość autorki są tym bardziej godne podziwu, że przyjeżdżając do Japonii, nie znała języka. Uczyła się go dopiero w trakcie pobytu. Jednak nawet bez japońskiego Bator potrafiła nawiązać japońskie przyjaźnie, m.in. z byłą prostytutką".

Maria Kruczkowska, "Gazeta Wyborcza"

[W.A.B., 2011]

Do tej pory miałam szczęście czytać takie książki o Japonii, dzięki którym mogłam choć odrobinę poczuć ten magiczny klimat, atmosferę tej cudownej wyspy. Nie jest możliwe opisanie tego słowami, dlatego serdecznie odsyłam czytelników zainteresowanych Krajem Kwitnącej Wiśnii do wymienionych już wcześniej książek, czyli: "Japońskiego wachlarza" Joanny Bator oraz "Bezsenności w Tokio" Marcina Bruczkowskiego, a także do takich tytułów, jak: Liza Dalby: "Gejsza", Arthur Golden: "Wyznania Gejszy", ...