Książka: Strasznie głośno, niesamowicie blisko

Jonathan Safran Foer jest „literackim celebrytą”. Kiedy wpisałem tę frazę w niezatapialny microsoftowy edytor tekstów - korektor tekstu, jego równie niezawodne narzędzie, grubą czerwoną falowaną kreską, będącą przekleństwem dyslektyków i grafomanów, wskazał mi błąd. Czyżbym się mylił i musiał przyznać, opuszczając przyłbicę, że takiego połączenia nie ma? Czyżby spadający odsetek czytających powodował, że nie występuje w szerszym kulturowym kontekście? Czy potrzeba istnienia poza własnym kręgiem ...

Wydawałoby się, że wszystko już było i obecnie trudno znaleźć niebanalną książkę poruszającą trudne tematy. Tu, w opowieści spiętej przez dwie katastrofy: bombardowanie Drezna podczas drugiej wojny światowej i atak na WTC, możemy odnależć rozważania dotykające takich właśnie trudnych, ale bardzo istotnych spraw. Pomimo obecności historycznych wydarzeń to książka bardzo kameralna, skupiająca się na osobistym wymiarze wydarzeń, które możemy znać z książek, telewizji czy pierwszych stron gazet. ...

Co dzieje się z człowiekiem, który utracił kogoś bliskiego? Czy to tylko ból, ból, ból i smutek, trwające miesiącami lub nawet całe lata? Nie, to znacznie bardziej skomplikowany stan ducha. Dla małego Oskara Schella śmierć ojca w ataku na nowojorskie World Trade Center wiąże się dodatkowo z ostatnią zagadką, jaka chłopcu po nim pozostała. Obaj - ojciec i syn - są na oko lekkimi dziwakami. Mają manię zbierania faktów i ich drobiazgowego układania. Podchodzą do życia metodycznie, jakby nie mog...

Młody autor napisał "młodą" powieść. Świeżość literackiej formy ujmuje czytelnika, nawet bardziej doświadczonego. Wzruszająca historia wrażliwego chłopca, który przeżywa ból utraty ukochanego ojca. Można przyjrzeć się ciekawie ukazanej psychice dziecka, które cierpi - my, dorośli, zwykle inaczej ją postrzegamy, uzurpujemy sobie prawo do "wszystkowiedzenia", a ten mały bohater może nas zaskoczyć, rozczulić, zachwycić i rozbawić. Pewna młoda gniewna po tej lekturze rzekła: wiesz, chyba polubię dzi...

Poznajcie Oskara Schella – wynalazcę, muzyka, aktora szekspirowskiego, jubilera, frankofila i pacyfistę. Dziewięcioletni Oskar ma tajną misję. Musi odszukać zamek pasujący do tajemniczego klucza, który ojciec chłopca przed śmiercią w WTC umieścił w kopercie z napisem „Black”. Aby wypełnić misję, Oskar zamierza odwiedzić w Nowym Jorku wszystkie osoby noszące takie nazwisko.

Dzięki swojej bestsellerowej powieści "Wszystko jest iluminacją" Jonathan Safran Foer został uznany za jednego z najzdolniejszych młodych pisarzy amerykańskich. Najnowszą książką udowadnia, że tytuł ten przyznano mu słusznie. Z ciepłym poczuciem humoru, delikatnością i szacunkiem mierzy się z dramatem, który w ostatnich latach dotknął mieszkańców Stanów Zjednoczonych – atakiem na World Trade Center. "Strasznie głośno, niesamowicie blisko" to mądra, subtelna powieść, podkreślająca rolę dziecinnej niewinności i wyobraźni w skomplikowanym współczesnym świecie.


"Jednym z powodów, dla których piszę, jest przyzwyczajenie współczesnych do używania wielkich słów, np. Ameryka, fundamentalizm, sprawiedliwość. Są to wyrazy, które mogą oznaczać wiele rzeczy. Literatura daje możliwość stosowania mniejszych słów, skupienia się na szczegółach. A dzięki analizie szczegółów często można powiedzieć więcej – o stracie, zniszczeniu, wojnie".

Jonathan Safran Foer

[Wydawnictwo W.A.B., 2007]

Mam bardzo mieszane uczucia po przeczytaniu tej książki, dlatego nie mogę jej dać więcej niż 4. Nie będę się rozpisywać o fabule, bo zostało to zrobione w innych recenzjach. Wątek dziesięcioletniego Oskara - głównego bohatera - bardzo mi się podobał. Jest poprowadzony z perspektywy nietypowego, bezpośredniego w kontaktach z ludźmi dziecka z wybujałą wyobraźnią. Gdyby cała książka była napisana w ten sposób, moja ocena byłaby bliska maksymalnej. Niestety drugi, niemal równorzędny wątek babc...

Wielkie miasto, mały, ubrany na biało chłopiec o nieprzeciętnej wyobraźni, emocje, które przedzierają się z kartek książki i sprytnie wczepiają się w czytelnika swoimi mackami, tak, że nie sposób odłożyć lektury „na później” – „Strasznie głośno, niesamowicie blisko” Jonathana Safrana Foera. Mogłabym opowiedzieć fabułę. Przytoczyć okoliczności, w jakich spotykamy Oskara Shella – wyżej wspomnianego dziewięcioletniego chłopca, wspomnieć o jego babci, mamie, pochwalić za pomysłowość (nawet Sherl...