Książka: Kolumbowie: Rocznik 20

Książka składa się z trzech części. Pierwsza obejmuje okres od 1943 r. do Powstania Warszawskiego, druga opisuje Powstanie, a trzecia okres tuż po wojnie. Dzisiaj, kiedy gloryfikuje się na potęgę Powstanie, przeczytanie, jak to wyglądało w relacji z 1956 r. (rok I-go wydania) naprawdę ma sens. Dziś, po ponad sześćdziedzięciu latach, złe wspomnienia jakby się zatarły, zostało samo bohaterstwo... W książce pokazane są różne postawy: i bohaterstwo, i tchórzostwo, i poświęcenie bez granic Polsce,...

Rok urodzenia? 192... Konsekwencje tego faktu? Druga wojna światowa wpisana w młodość i dorastanie. A kiedy wojna się skończyła, wbrew pozorom nie zrobiło się łatwiej. Wręcz przeciwnie. Kolejne trudne wybory, kolejne decyzje, następne konsekwencje wyborów dokonanych nieco wcześniej, za okupacji. Tak czy owak - przechlapane. Pamiętam też serial. Nie był tak dołujący jak książka, bo tej, mimo że uważam ją za wspaniałą literaturę, czytać już więcej nie chcę. W miarę upływu lat coraz gorzej z...

"Kolumbowie" to pierwsza powojenna książka opowiadająca o młodych akowcach i ich codziennym życiu, ale także o tym, jak szli na śmierć podczas Powstania Warszawskiego. O dwudziestolatkach zmuszonych do podejmowania trudnych, nierzadko tragicznych decyzji. I angażujących się w walkę z Niemcami – początkowo spontanicznie, później w sposób zorganizowany. Kultowa powieść, która dała nazwę całemu pokoleniu Polaków urodzonych około roku 1920. Do "Kolumbów"należeli m.in. Zbigniew Herbert, Krzysztof Kamil Baczyński, Wisława Szymborska, Tadeusz Różewicz.

Bratny nie ograniczył się tylko do ukazania bohaterów w pracy konspiracyjnej. W niezwykle sugestywny sposób opisał osobiste dramaty Jerzego, Kolumba, Zygmunta, Basi i Niteczki, opowiedział o ich miłościach skażonych cieniem wszechobecnej śmierci, o zwątpieniu i poświęceniu, o drobnych i większych radościach – jakby na przekór okrutnej wojennej rzeczywistości. Kolumbowie kochali życie – pod tym względem nie różnili się od współczesnej młodzieży. Choćby to przesądza o ponadczasowości tej prozy.

[Albatros, 2008]