„Jest to książka o XX wieku, o jego wojnach światowych, masakrach i wspólnych mogiłach, o jego ideologiach i aparatach ucisku. Ale nie tylko. Każde miejsce, każdy czas, każdy naród ma swoją »Księgę szeptów«. Ona żyje, musi tylko zostać opowiedziana” – mówi Varujan Vosganian o swojej książce, która nawiązuje do ludobójstwa Ormian w 1915 roku. Księga szeptów to literacki debiut rumuńskiego autora, polityka i ekonomisty ormiańskiego pochodzenia; ukazała się w 2009 roku i doczekała się już dwóch wznowień. Oprócz nagrody „Angelus” otrzymała również Nagrodę Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej.
Misternie skonstruowana powieść jest upomnieniem się o pamięć ofiar z 1915 roku – władze tureckie do dzisiaj oficjalnie nie uznały tej zbrodni, zataiły także dużą część dokumentów na jej temat. Vosganian chce, żeby zaczęto współcześnie mówić o tej tragedii zapomnianej przez historię XX wieku. Powieść nie skupia się jednak na samych wydarzeniach 1915 roku, lecz także próbuje dotrzeć do tego, co je spowodowało oraz opisać konsekwencje, reakcje władz i reszty świata. Jest to istotny głos w sprawie uznania tragedii Ormian za ludobójstwo, a tym samym kamień milowy w budowaniu ormiańskiej tożsamości.
„Pomiędzy historią a literaturą jest taka wielka różnica, że w historii śmierć jest pojęciem abstrakcyjnym. Wyrażana jest przez liczbę z dużą ilością zer. W literaturze śmierć nie ma zer. W literaturze każdy cierpi i umiera za siebie. Literatura jest narzędziem za pomocą którego nazywamy cierpienie. Jeśli ludzkość ma się uleczyć, to nie będzie to droga przez politykę czy historię, ale przez kulturę” – powiedział Vosganian, dziękując za przyznanie nagrody. Jako działacz polityczny pisarz traktuje literaturę jako coś więcej – jako powinność obywatelską i narodową, więc wydarzenia z okazji kolejnych tłumaczeń książki stają się symbolicznymi uroczystościami. Premiera przekładu polskiego odbyła się w setną rocznicę rzezi Ormian, tj. 24 kwietnia 2015 roku. Jego autorką jest Joanna Kornaś-Warwas, która tradycyjnie otrzymała nagrodę dla tłumacza książki uhonorowanej „Angelusem”.
Varujan Vosganian urodził się w 1958 roku w miejscowości Craiova. Dzieciństwo i okres dorastania spędził w Focșani, Jest absolwentem Akademii Ekonomicznej w Bukareszcie (1982) oraz Wydziału Matematyki Uniwersytetu Bukareszteńskiego (1991). Doktor nauk ekonomicznych, zaangażowany w politykę Rumunii oraz Unii Europejskiej. Oprócz tomów poezji i prozy opublikował także wiele prac ekonomicznych. W ubiegłym roku wyszła jego kolejna książka: „Gra stu liści i inne opowiadania”. Zgłaszany był do literackiej Nagrody Nobla przez Rumunię, Armenię i Izrael.
Literacką Nagrodę Europy Środkowej „Angelus” przyznaje miasto Wrocław pisarzom pochodzącym z terenów Europy Środkowej, którzy podejmują w swoich dziełach tematy najistotniejsze dla współczesności, zmuszają do refleksji, pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. Nagroda nawiązuje do tradycji Wrocławia jako miasta spotkań i dialogu. Laureata wybiera jury pod przewodnictwem Mykołaja Riabczuka.