Dodany: 17.06.2017
|
Autor: KKwiat
Zmarła w dniu 16 sierpnia 1869 roku, znana w połowie XIX w., literatka polska Gabrjela z Güntherów v. Heidelsheim Tadeuszowa Puzynina pozostawiła obszerny dwutomowy rękopis, zatytułowany "Moja Pamięć", który jest szczegółowym pamiętnikiem jej życia od 1815 r. do 1867 r.
Pisany na podstawie notat dziennikowych, prowadzonych od wczesnej młodości, obszernej korespondencji i innych dokumentów rodzinnych, zilustrowany mnóstwem rysunków, litografij i fotografij, wklejonych ręką autorki, pamiętnik ten stanowi po niej spuściznę najcenniejszą.
Córka zamożnego ziemiańskiego domu, skuzynowana przez ojca z całą niemal szlachtą, osiadłą od Niemna po Berezynę, przez matkę zaś związana węzłami pokrewieństwa prawie ze wszystkiemi polskiemi rodzinami magnackiemi, wychowana w atmosferze najbardziej kulturalnego środowiska ówczesnego; zaprzyjaźniona z tą częścią elity literackiej polskiej, która wówczas skupiała się w Wilnie; inteligentna, spostrzegawcza, dowcipna, ale przytem dobrego serca i wrażliwej duszy kobieta, odmalowała w swym pamiętniku wierny obraz życia dworów i pałaców litewskich oraz społeczeństwa miejskiego w Wilnie — od pełnych krasy i bujnych lat 1815-1830, po przez smutniejszą już znacznie epokę mikołajewską aż do ponurych rządów Murawjewa i jego najbliższych następców w latach 1863-1867. Z kronikarską ścisłością i wiernością przesuwa przed nami sylwety wybitnych obywateli i obywatelek, pięknych dam i szumnej młodzieży męskiej, profesorów Uniwersytetu Wileńskiego i jego uczniów, lekarzy i aktorów, powieściopisarzy i artystów, dostojników Kościoła i wielkorządców wileńskich, — prowadzi nas do rezydencyj magnackich, do dworów i dworków szlacheckich, — maluje żywemi barwami życie uliczne Wilna, jego zabawy, uroczystości, wesela i pogrzeby, rozrywki wiejskie i życie ludu litewsko-białoruskiego*.
---
* Adam Czartkowski i Henryk Mościcki, "Wstęp", w: Gabriela z Güntherów Puzynina, "W Wilnie i w dworach litewskich. Pamiętnik z lat 1815-1843", wyd. Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, str. XV. Reprint wydania z 1928 r.