Książka: Znak wodny

Wystawienie ulubieńcowi oceny zaledwie dobrej to rzecz wymagająca omówienia. Tą recenzją chcę poniekąd usprawiedliwić ją, zarówno przed cieniem ulubieńca, jak przed samą sobą, a zarazem uprzedzić tych, którzy sięgną po ten esej Brodskiego, że nie należy zniechęcać się, gdy dobrze zapowiadający się wątek romansowy nagle urwie się bez żadnej nadziei na wznowienie, pozostawiając nas w pierwotnym chaosie wspomnień i myśli, których różnorodność, liczba, a przede wszystkim ulotność przywodzą na myśl r...

O Wenecji napisano całą bibliotekę. Wśród niezliczonych książek poświęconych Serenissimie "Znak wodny" Josifa Brodskiego zajmuje miejsce wyjątkowe.

Rosyjski poeta, od kiedy w 1972 roku znalazł się na wygnaniu, spędzał w Wenecji każde Boże Narodzenie i część mglistego, chłodnego stycznia. Fantasmagoryczny obraz ukochanego miasta zawarł w wierszach (dołączonych do tego tomu), a przede wszystkim w tytułowym eseju - pokazującym, iż w prozie bywał poetą równie wspaniałym jak w poezji.

Włoskiemu wydaniu "Znaku wodnego" autor nadał tytuł "Fondamenta degli Incurabili" - "Nadbrzeże Nieuleczalnych". Nazwa pochodzi od weneckiego nadbrzeża oraz położonego w pobliżu znanego szpitala. Brodski zawarł w niej świadomość zarówno nieuleczalnej choroby własnego serca, jak i swojej nieuleczalnej miłości do Wenecji - miasta równie chorego i skazanego. Nikt przedtem ani potem nie opisał go w sposób równie hipnotyzujący.

Książka zawiera także "weneckie" wiersze Brodskiego oraz 16 kolorowych fotografii z Wenecji autorstwa Joanny Gromek-Illg.

[Znak, 2010]

Jeśli to miasto jest realnością (czyli, jak niektórzy utrzymują, przeszłością), to przyszłość ze wszystkimi swoimi pseudonimami nie ma tu prawa wstępu. W najlepszym razie oznacza tyle co teraźniejszość. I nic zapewne nie jest lepszym tego dowodem niż sztuka współczesna: już sama jej nędza czyni ją proroctwem. Nędzarz zawsze mówi o teraźniejszości. Jedyną może funkcją zbiorów w rodzaju kolekcji Peggy Guggenheim i innych podobnych nagromadzeń produktów tego stulecia, które się tu zwyczajowo wysta...