Książki tajemniczej Eleny Ferrante są jednymi z nielicznych, które czytam z zapartym tchem, tak jak czytałam w dzieciństwie "Dzieci z Bullerbyn" Astrid Lindgren. Ta kongenialna książka dla młodych czytelników, którą znają zapewne wszyscy, uwodziła piękną, spokojną opowieścią o życiu codziennym grupki dzieci, o ich przyjaźni, o zwyczajach panujących w ich środowisku, o zabawach i smutkach. O tym wszystkim, co na co dzień. Takie zwyczajne opowieści lubimy.

Książki Eleny Ferrante są takie same. Opowiadają o zwykłej niezwykłej codzienności i dlatego zachwycają. Przeczytałam jednym tchem trzy z czterech części opowiadających historię niezwykłej przyjaźni. "Genialna przyjaciółka", "Historia nowego nazwiska" oraz "Historia ucieczki".
Akcja dzieje się początkowo tylko w Neapolu, zaczyna się w latach pięćdziesiątych dwudziestego wieku. Elena i Lila mają po kilka lat. Mieszkają na przedmieściach i pochodzą z biednych rodzin. Narratorką jest Elena. Zaczyna opowieść, kiedy jako sześćdziesięcioletnia kobieta dowiaduje się od syna przyjaciółki, że jego matka zniknęła.

Ferrante prowadzi swoje bohaterki aż do czasów nam współczesnych. Jest to świetny pretekst, aby pokazać tło społeczno-obyczajowe i polityczne dziejące się w tle historii Eleny i Lili. Czytając książki, mamy przed oczami filmy Felliniego, Viscontiego, Antonioniego. Wszystkie te wspaniałe obrazy Włoch, dosadne, barwne, doskonałe. Elena Ferrante potrafiła stworzyć niepowtarzalną atmosferę włoskiej rodziny, włoskiego sposobu myślenia, włoskiej tradycji.
Obserwujemy relację dwóch dziewczynek, potem nastolatek, później kobiet z punktu widzenia jednej z nich. Widzimy, jak wiele w życiu dorosłego człowieka zależy od tego, jakie było jego dzieciństwo, ono determinuje, to co dzieje się potem. Lila jest postacią tajemniczą. Ferrante świetnie kreśli jej postać. Patrzymy na nią oczami jej przyjaciółki i już chociażby dlatego nie możemy ocenić jej jednoznacznie. Jest demoniczna i niezwykła. Stanowi punkt odniesienia dla Eleny. Obserwujemy trwającą całe życie rywalizację, walkę niemal obu bohaterek.

Powieści Ferrante dlatego są tak fascynujące, bo zawierają wielką prawdę o nas samych, a także dlatego że po mistrzowsku pokazują świat, jaki już wcześniej pokazał Mario Puzo w "Ojcu chrzestnym" lub Martin Scorsese w "Chłopcach z ferajny". Świat zależności mafijnych, świat hierarchii i swoiście pojętej solidarności. Tylko trochę lepszy od świata z "Gomorry" Roberta Saviano.

Wszyscy przecież kochamy wycieczki do Italii.


Genialna przyjaciółka (Ferrante Elena)
Historia nowego nazwiska (Ferrante Elena)
Historia ucieczki (Ferrante Elena)