Najwięcej jednak korzyści przynosi dyletant sobie samemu, mogąc w czasie wolnym od pracy zawodowej wyżyć się w sposób dający autentyczne satysfakcje, a krańcowo odmienny od biernego trawienia cudzych produkcji kulturalnych, zwłaszcza przekazywanych przez takie media, jakich odbiór nie wymaga żadnego wysiłku. Wtedy nawet osiągnięcie granicy wieku zawodowego przestaje w człowieku budzić uczucie strachu lub przygnębienia. Wyrzekając się pracy zawodowej, a wraz z nią znacznej części swego dotychczasowego istnienia, człowiek może nadal prowadzić życie owocne i twórcze. Dzięki pomyślniejszej prognozie długości życia w naszych czasach, mogą rencistę oczekiwać długie i interesujące lata.

Człowieka nie należy wychowywać tylko do zawodu, ale także do twórczego wypoczynku. Jest to bowiem jedyna forma wykorzystywania wolnego czasu, jaka człowieka odbudowuje wewnętrznie i czyni z niego istotę usatysfakcjonowaną i zdrową*.


---
* Władysław Kopaliński, „Koty w worku”, wyd. Rytm, 2004, str. 213-214.