Tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie literatury trafiła do kanadyjskiej pisarki, której nazwisko nic mi nie mówiło. Postanowiłam czym prędzej nadrobić braki. Pierwszą książką do której dotarłam była powieść? zbiór opowiadań? zatytułowany "Za kogo ty się uważasz?". Moje wahanie co do rodzaju książki jest uzasadnione. Alice Munro jest mistrzynią krótkiej formy, opowiadania. Książka "Za kogo ty się uważasz?" złożona jest z dziesięciu części - rozdziałów posiadających odrębne tytuły i będących niejako oddzielnymi nowelkami, jednakże połączonych postaciami głównych bohaterów i fabułą. Postać głównej bohaterki, Rosy, której życie poznajemy, stanowi oś narracyjną powieści.

Rosa jest postacią zwykłą, bardzo przeciętną. Nikt wyjątkowy. Wychowała się w niezamożnej rodzinie na kanadyjskiej prowincji. Ma jednak cechę, która ją wyróżnia. Lubi marzyć, pragnie być kimś niezwykłym. Dąży do tego z uporem.

Alice Munro stawia w tytule przewrotne, surowe pytanie. Bohaterka nie daje na nie jednoznacznej odpowiedzi, bo jest zwyczajną kobietą, taką jak każda z nas. Każda z nas w swojej imaginacji pełni wiele ról, przybiera różne postaci. Trudna, a może nawet niemożliwa byłaby odpowiedź na pytanie: za kogo ty się uważasz? Należałoby chyba powiedzieć: zależy. Od tego kto i kiedy pyta, od kontekstu pytania, nastroju odpowiadającej itd. Rose, będąc jeszcze dzieckiem, chce być jak jej starsza koleżanka. Kiedy była już w średniej szkole, chciała stworzyć pozory, że środowisko, z którego pochodzi jest bardziej wykwintne niż w rzeczywistości. Gdy na studiach poznała chłopaka z zamożnej rodziny, usiłowała stworzyć pozory, iż dorównuje mu statusem. Jej życie jest ciągłą niespokojną pogonią. Doznaje w związku z tym wielu porażek, szczególnie w życiu osobistym, w relacjach z mężczyznami.

Alice Munro w sposób niezwykle precyzyjny i wyciszony portretuje zwyczajną rzeczywistość. Bohaterów dnia codziennego. Chociaż w ich życiu nie dzieje się nic niezwykłego, opowieść o nich czyta się z zapartym tchem, z niecierpliwością przewracając kolejne kartki. Proza przenikliwa, niewydumana. Bardzo godna uwagi.


Za kogo ty się uważasz? (Munro Alice)