Od tej książki wszystko tak naprawdę się zaczęło... Tutaj dowiadujemy się, w jakich okolicznościach pan Tomasz zdobywa swój wehikuł, tutaj też poznajemy trójkę harcerzy – Wilhelma Tella, Sokole Oko i Wiewiórkę – którzy pojawią się również w kilku kolejnych tomach. Typowe chwyty i motywy wykorzystywane przez autora - jak np. politowanie, jakie budzi Pan Samochodzik wraz z swym pojazdem i skłonność bohatera do ukrywania możliwości samochodu - również po raz pierwszy pojawiają się w "Wyspie złoczyńców". Z drugiej strony znajdziemy też i takie wątki, których w innych częściach cyklu raczej nie ma co szukać – tylko w tej książce możemy przeczytać dokładny opis wehikułu, tu nazywanego jeszcze Samem, tylko w "Wyspie złoczyńców" nie jesteśmy pewni (zakładając, iż nie znamy innych powieści cyklu) misji pana Tomasza... Jaka to misja? Pan Samochodzik poszukuje zagubionych zbiorów dziedzica Dunina, który ukrył je przed nadciągającą Armią Czerwoną. Jak to zwykle w takich sytuacjach bywa, chętnych do zdobycia skarbu jest więcej...

Łatwo można odnieść wrażenie, iż Nienacki nie zakładał, że powstanie cały cykl o przygodach Pana Samochodzika – to decyduje o unikatowości tej pozycji. "Wyspa złoczyńców" ujmuje ponadto niezwykle posępną atmosferą i tajemniczością wynikającą po części z faktu, iż przedstawiane w książce wydarzenia mają swe korzenie w mrocznej przeszłości. Dodatkowo, obecność bunkrów przypomina o niedawno wówczas zakończonej drugiej wojnie światowej, co jeszcze bardziej zwiększa posępność historii. Jakby tego było mało, obecni na arenie wydarzeń antropologowie co chwila znajdują jakieś szkielety, z których nie wszystkie jednak są stare...

Jeśli miałbym wytknąć jakąś wadę, byłby to brak jakiegoś bardziej zaakcentowanego punktu kulminacyjnego. Na szczęście niezwykły nastrój w pełni rekompensuje tę wadę. "Wyspa złoczyńców" zasługuje również na szacunek należny pionierom – to ta książka zapoczątkowała jakże udany cykl powieści o Panu Samochodziku. Podsumowując: lektura obowiązkowa.