Najsłynniejsza książka Lagerkvista, noblisty z 1951 roku do pewnego stopnia wpisuje się w nurt dwudziestowiecznych powieści apokryficznych (jak choćby „Ostatnie kuszenie Chrystusa” Nikosa Kazantzakisa). W przeciwieństwie do większości z nich nie była obliczona na wywołanie skandalu. Nie jest to ani hymn na cześć chrześcijaństwa, ani głos krytyczny wobec tej religii. Jest to opowieść o człowieku – biblijnym Barabaszu, który staje się pokrewny bohaterom wielkich powieści Dostojewskiego, Kafkowskiemu Józefowi K. czy nawet takiej postaci jak Jean–Baptiste Clémence z powieści „Upadek” Alberta Camus.

Choć książka została napisana w niezwykle prosty sposób, tematy, które porusza nie należą do łatwych, a Lagerkvist stawia przed czytelnikiem najtrudniejsze pytania. Barabasz to człowiek samotny i zbuntowany; poszukujący odpowiedzi na pytanie, czym jest przeznaczenie i jak się ono ma do wolności człowieka. Nie może się uwolnić od przeciwieństw i konfliktów między zmiennym ludzkim istnieniem i niezmiennym bytem wiecznym, do którego dąży, między słabościami i najgorszymi wadami a potrzebą dążenia do doskonałości. Z tych antynomii wynika tragizm i zagubienie Barabasza, a tym samym każdego człowieka. Dotykając tych tematów, Lagerkvist nawiązuje do filozofii i myśli religijnej Kierkegaarda.

„Barabasz” to powieść, której przeczytanie zajęło mi około dwóch godzin, ale już chyba nigdy nie będę mógł się od niej uwolnić. Arcydzieło!