Kadaré ponownie zagłębia się w legendarną przeszłość Albanii - legendarną w ścisłym rozumieniu tego słowa. Opowieść o Konstantynie i jego siostrze Doruntinie jest jednym z najbardziej znanych tematów albańskiego folkloru - jest to opowieść prosta, ale mimo to oferująca kilka możliwych rozwiązań.

Pewna stara kobieta miała dziewięciu synów i jedną córkę. Ośmiu synów umarło wcześniej, zanim córka szykowała się do wyjścia za mąż za konkurenta z daleka. Ponieważ starzejąca się matka obawiała się udzielić zgody na ślub, bo oznaczałoby to faktyczna utratę córki, być może na zawsze, jedyny pozostały przy życiu syn, młody Konstantyn, uroczyście przysięga (daje besę) swojej matce, że przywiezie siostrę z powrotem, kiedy tylko matka wyrazi życzenie zobaczenia jej. Czas mija, a z żyjących członków rodziny pierwszy umiera właśnie Konstantyn. Stara kobieta, teraz zupełnie sama, żałuje swojej decyzji i przeklina zmarłego Konstantyna za złamanie besy. W odpowiedzi Konstantyn, wierny danemu słowu po grób, wstaje z grobu, dosiada swego rumaka i nocą udaje się na poszukiwanie siostry, którą przywozi, by mogła się pożegnać z umierającą matką.

Taka jest treść bałkańskiej legendy, którą Kadaré zręcznie przetransformował w historyczny thriller. Akcja koncentruje się wokół postaci kapitana Stresa, niższego urzędnika w średniowiecznej Albanii, zajmującego się gromadzeniem faktów i przygotowywaniem raportu związanego z następującym wydarzeniem: z niespodziewanym przybyciem córki z odległej Bohemii pewnej mglistej październikowej nocy i z nagłą śmiercią matki i córki, wokół której krążą uporczywe plotki, sugerujące kazirodcze związki i pragnienia tak silne, że są w stanie przezwyciężyć nawet śmierć, plotki o uchylonej płycie grobowej, knowaniach zmierzających da zatuszowania narastającego skandalu, by chronić interesy Kościoła i państwa, a tym samym podejrzanego. Atmosfera średniowiecznej intrygi stworzona przez Kadarégo przypomina nastrój niezwykle popularnej powieści "Imię róży" włoskiego prozaika Umberta Eco*.



---
* Robert Elsie, "Zarys historii literatury albańskiej", zeszyt 4, Toruń 2005.