Najlepsza powieść Marii Rodziewiczówny, nagrodzona w 1888 r. w konkursie "Kuriera Warszawskiego". Umiejscowiona na Żmudzi historia zaściankowo-dworska, podobna w klimacie do wydanej niemal jednocześnie epopei "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej. Jak tam, życie bohaterów obraca się wokół jednej tylko sprawy: utrzymania ziemi, dziedzictwa i tożsamości narodowej, a jedynym miernikiem wartości człowieka jest jego stosunek do pracy.

Pojawia się też - wielokrotnie w twórczości Rodziewiczówny powielana - koncepcja bohatera. Jak romantyczny poeta - jest samotny, zamknięty w sobie i nie rozumiany przez świat. Jak pozytywistyczny ideał - jest silny, pracowity i wytrwały. Jak każdy - tęskni za miłością i tylko przed nią nie zdoła się obronić.


[Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2005]