W roku 2000., gdy oglądaliśmy na świetlicy "telenowelę dokumentalną" "Kawaleria powietrzna", starsi ode mnie o rok maturzyści powtarzali "to jest najlepszy motywator do nauki, aby zdać dobrze maturę i dostać się na studia, a nie do tego koszmaru". Jeszcze lepiej zmotywowałaby ich przeczytana właśnie przeze mnie Książeczka wojskowa (Pawlak Antoni).

Autor, student filozofii i poeta, skazany wyrokiem w zawieszeniu za działalność opozycyjną, z jakiegoś powodu trafił bez odpuszczenia na 2 lata do strasznego młyna obowiązkowej służby wojskowej - 2 stracone lata. Na wejściu usłyszał od komendanta sztabu dzielnicowego:

"- To, że zajmuje się pan filozofią i literaturą, w żaden sposób nie przeszkodzi panu w odbyciu służby. Zresztą, dobrze że mi pan o tym powiedział. Postaramy się skierować pana do takiej jednostki, w której służba będzie w jakiś sposó” współgrała z pańskimi zainteresowaniami.

Prawdopodobnie dlatego trafiłem do czołgów." [9]

Niejako na pocieszenie ostatecznie Pawlak został pisarzem oddziału, co było dobrą fuchą.

Książka jest króciutka, bardzo skondensowana, nie jest też pisana w "nowoczesnym reportażowym stylu", więc nie buduje w nas napięcia i szoku - jednak same treści się bronią i dają obraz tego, jak beznadziejną i głupią (dez)organizacyjnie sprawą było LWP. Nie mówiąc o tym, co istotnie szokuje, czyli słynna fala (znęcanie się żołnierzy "przed wyjściem do cywila" nad "kotami", czyli tymi, którzy przyszli później) albo znęcanie się niższej kadry nad rekrutami, którzy czymś podpadli. Uderza także obraz upodlenia, któremu duża część chętnie się poddawała - obowiązkowe pijaństwo, wulgarność, sprzedawanie się (nie seksualne) za parę dni przepustki, wreszcie objawy wyprania mózgu (powtarzanie sloganów o wojsku i podniecenie zw. z przysięgą itp.).

O książeczce usłyszałem w bardzo interesującym odcinku cyklu "Z mojej półki":

www.youtube.com/watch?v=NpfW4Rc3uHA

Być może kiedyś skuszę się na jeszcze 2 inne tytuły tam omawiane, tj.:

Trepy, szweje i bażanty (Pasek Mariusz) (oraz rozszerzona jej wersja Paragraf 13 (Pasek Mariusz) )
Ankara (Pawlik Leon)