„Fotografia ma swój patos, zresztą oddaje go już częściowo sama etymologia – termin fotografia składa się z greckich słów światło i pismo. Można powiedzieć, że jako fotografowie piszemy światłem”.

Jego fotografie i słynne akty, które nazywał „snami o świetle i cieniu”, wyprzedzały czasy, w których powstawały. František Drtikol był jednocześnie dandysem z małego miasteczka, mistrzem aktów, który nie miał szczęścia do kobiet i buddyjskim mistykiem wierzącym w komunizm. Człowiekiem o wielu twarzach, w biografii którego dominowały jednak cienie.

Książka Jana Němca to biograficzny fresk, obejmujący niemal pół wieku życia czeskiego fotografa: od przybramskiej kopalni srebra, przez secesyjne Monachium, aż po kipiącą twórczym fermentem Pragę. Realizmu powieści dodają wplecione wojenne listy i pamiętniki Drtikola oraz krótka autobiografia, napisana przez fotografa do władz w związku z dopuszczeniem do Związku Artystów, z których wyłania się postać równie genialnego, co samotnego artysty.


Jan Němec (ur. 1981 w Brnie) – czeski pisarz, redaktor i reżyser, absolwent Uniwersytetu Masaryka w Brnie oraz JAMU. Debiutował w 2007 roku tomem poezji „První život”, następnie wydał zbiór opowiadań zatytułowany „Hra pro čtyři ruce” [Gra na cztery ręce, 2009]. Biograficzna powieść poświęcona życiu i twórczości genialnego czeskiego fotografa Františka Drtikola pt. „Historia światła” („Dějiny světla”) została uhonorowana Europejską Nagrodą Literacką 2014 oraz nagrodą Česká kniha 2014, znalazła się także w gronie nominowanych do nagrody Magesia Litera w kategorii proza (2014) oraz do Nagrody im. Josefa Škvoreckiego (2014).


„Autorowi udało się osiągnąć coś niezwykłego – dzięki dobrze przemyślanej kompozycji oraz daleko posuniętej stylizacji paradoksalnie wycofał się na drugi plan, dopuszczając tym samym do głosu samą historię. »Historia światła« nie jest powieścią biograficzną w prawdziwym tego słowa znaczeniu, nie opisuje losów Frantiska Drtikola w ich pełnej rozpiętości, jest selektywna, miesza fakty historyczne z imaginacją”.

Tereza Šnellerová, „Artikl”


„Cała powieść to godny uwagi i soczysty eksperyment, poświęcony Drtikolowi i historii fotografii, która dołącza do panteonu sztuk pięknych, opowiadający o kulturalnej atmosferze intrygującej i burzliwej epoki końca Monarchii, o pierwszej wojnie światowej i latach dwudziestych, ale także – o współczesnych sposobach prowadzenia narracji. […] Powieść nie traci tempa i nawet po czterystu stronach czyta się ją z zapartym tchem”.

Petr A. Bílek, „Respekt”

[Książkowe Klimaty, 2017]