Książki w serii wydawniczej Wiek XIX

Książka poświęcona trzytomowemu dziełu Norwida, które ujawnia najistotniejsze kwestie związane z jego koncepcją estetyczną wyłożoną w pismach teoretycznych, prozie i poezji. Autorka opisuje „Album Orbis” jako zaskakujący koncept historiozoficzny, będący propozycją antysystemowego ujęcia historii, która zapętla się i powtarza. Norwid pozostawił album „w szkicu”, co pozwoliło mu przekształcić historię dziejów w historię form, organizujących przez wieki kształt cywilizacji świata. Opowieść ta jest ...

Zbiór szkiców poświęconych III części "Dziadów" Adama Mickiewicza, czytanych przez pryzmat historii i kultury polskiej XIX stulecia, naznaczonych piętnem zniewolenia – zaborów, nieudanych powstań, represji i emigracji. Wbrew pozorom autor nie skupia się wyłącznie na problematyce martyrologicznej ani nie odmalowuje czarnego krajobrazu epoki, ale bada rozmaite aspekty życia codziennego, literackiego czy politycznego, które znajdują odbicie w strofach Mickiewiczowskiego arcydramatu. [słowo/obraz...

"Braterstwo albo śmierć. Zabijanie Mickiewicza w Kole Sprawy Bożej" przedstawia mechanizmy funkcjonowania sekty – sekty w kulturze polskiej wyjątkowej, ponieważ kierowanej przez Mickiewicza. Przybycie do Paryża Andrzeja Towiańskiego, litewskiego proroka, odmieniło życie Adama. Przestał pisać wiersze i poematy i rozpoczął wielki eksperyment, obejmujący dusze i ciała wyznawców, członków Koła. Mickiewicz pragnął wychować "nowego człowieka", zdolnego, dzięki wydobytej z własnego wnętrza sile, do naj...

To, co zdarzyło się w celi Konrada, zdecydowało na długie lata o stylu polskiej literatury. W historii inscenizacyjnej "Dziadów" znaczenie Wielkiej Improwizacji na ogół rosło, a sama scena rozrastała się: od kalekiego epizodu w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego z roku 1901 po finałowy akt w przedstawieniu Jerzego Grzegorzewskiego z roku 1995. Wielka Improwizacja, uchodząca przez lata za nieteatralną retorykę, stawała się zrozumiała i nawet atrakcyjna w miarę odchodzenia sztuki inscenizacji o...

"Zdawałoby się, że o Wielkiej Emigracji napisano już wszystko, co było do napisania. Książka Aliny Witkowskiej świadczy, że wcale tak nie jest" – zauważyła Wisława Szymborska, przeczytawszy "Cześć i skandale". Książka ta jest realizacją pewnego marzenia – marzenia hermeneutycznego. Odsłoniła je autorka już we wstępie: "Marzy mi się opisanie emigracji jako życia. [...] Jak myśleli, co czuli, jak reagowali na nową rzeczywistość i jak próbowali ją uwewnętrznić, jak dochodzili do świadomości bycia e...

Równolegle do tragicznych dla Polski wydarzeń, począwszy od utraty niepodległości w 1795 roku, poprzez wojny napoleońskie, powstanie listopadowe, aż po rok 1863, powstawała inna "historia", bez której historia faktyczna wydałaby się jeszcze straszliwsza i bardziej złowróżbna. Ową inną "historię" tworzyły legendy o bohaterach-męczennikach za sprawę narodową. Ich rolę trudno przecenić. Stanowiły bowiem formę zbiorowego oporu przed negatywnymi skutkami zdarzenia historycznego oraz były sposobem zap...

Książka stanowi plon konferencji naukowej, która odbyła się na Uniwersytecie Gdańskim w 1999 roku. Organizatorzy konferencji postawili na rozmaitość postaw badawczych i na refleksję nad rozmaitymi aspektami motywów onirycznych. W tomie tym znalazły się zatem nie tylko teksty o estetyce snów w poezji Mickiewicza, ale też rozważania o realizacjach teatralnych wizyjnych sekwencji z "Dziadów"; mamy tu wejrzenie do fragmentów onirycznych z utworów poetyckich i dramatów, a także do listów poety; towar...

Związki poezji i nocy można wskazać w każdym czasie. Jednakże nigdy przedtem ani nigdy potem nie były one tak intensywne jak w epoce romantyzmu. Ich charakter mogłyby wyrazić takie słowa jak fascynacja, a nawet pasja. Najbardziej natężone i ontologicznie ważkie chwile poezji romantycznej mają swoje źródło w tym, co nocne. Noc to najwyrazistsze piętno romantyzmu, to jego estetyka, antropologia, filozofia i metafizyka. Przedstawione w książce utwory dają świadectwo temu, że romantyzm odnalazł w no...

W jaki sposób historyczne doświadczenia polskiej zbiorowości zmieniły polską literaturę? Kiedy rozpoczął się i jak przebiegał proces upraszczania i przystosowywania literatury wielkiego romantyzmu do wąsko pojmowanych, narodowych potrzeb? Czym była "poezja krajowa", stworzone przez nią style zachowań, symbole i gesty, które prędko zapanowały nad polskim życiem i wykazały tak wielką trwałość, że można je było jeszcze dostrzec w manifestacjach polskiego Sierpnia 1980 roku i w późniejszych działani...

Interdyscyplinarna rozprawa Ewy Toniak obiera za przedmiot analiz i interpretacji dzieła literackie należące do kanonu tyrtejskiego polskiej literatury romantycznej, a także wybrane dzieła sztuki XIX wieku, w tym fotografie, przedstawiające topos śmierci bohatera. Uzupełnieniem tego wyboru są prace współczesnych polskich artystek i artystów, takich jak Anna Baumgart, Zofia Kulik czy Tomasz Kozak, krytycznych wobec stale obecnych w polskiej kulturze romantycznych fantazmatów. Odkrywcze i inspiruj...

Pierwsze wydanie powstałego przeszło sto pięćdziesiąt lat temu pamiętnika, opisującego pierwsze miesiące działalności Andrzeja Towiańskiego wśród paryskiej emigracji, a zwłaszcza powiązania Adama Mickiewicza z Kołem Sprawy Bożej. Autor pamiętnika, generał powstania listopadowego i działacz emigracyjny, jest wnikliwym obserwatorem rozgrywających się wokół niego wydarzeń, dlatego książka ta stanowi cenne źródło faktów dotyczących Wielkiej Emigracji, towiańszczyzny oraz życia i twórczości wieszcza....

„I oto znowu gdzieś na zabitej deskami prowincji urodził się Napoleon!” – czytamy w pierwszym zdaniu książki. Romantyk dorasta bez nazwiska i tytułu, ale wynosi z domu coś równie cennego – szlachetne pobudki, ideały, wrażliwość oraz bogatą wyobraźnię. Już od dzieciństwa zdradza liczne talenty, zwłaszcza artystyczne, w krótkim czasie zdobywa rozgłos i z entuzjazmem rusza na podbój świata. Podejmuje walkę z Bogiem lub carem – i ponosi klęskę. Gdzieś po drodze zakochuje się bez pamięci – rzecz jasn...