Morze Północne i Bałtyk to jakby północny odpowiednik Morza Śródziemnego. Począwszy od wczesnego średniowiecza, oba te morza – podobnie jak Morze Śródziemne po drugiej stronie Europy – zapewniały łączność morską między Zachodem a Wschodem. Na tym jednak analogie się kończą. Sama geografia nie wyjaśnia zjawiska, jakim była – nie mająca odpowiednika na południu Europy – Hanza. Zdumiewa jej długotrwałość: jest nieomal fenomenem, by tak liczne, różnorodne i oddalone od siebie miasta zachowały przez blisko pięćset lat czynną solidarność i pozostały wierne wspólnocie, do której dobrowolnie przystąpiły. Obojętni na troski narodowe, a nawet, w dużym stopniu, na różnice religijne, hanzeaci żywili głęboko pokojowe przekonania, do wojny uciekając się jedynie w skrajnej ostateczności.

Dzieło Philippe’a Dolingera jest klasyczną już dzisiaj, pełną syntezą dziejów Hanzy, z uwzględnieniem jej powiązań i roli w życiu gospodarczym, politycznym i kulturalnym krajów basenu Bałtyku i Morza Północnego. Wyróżnia się obiektywizmem i wszechstronnością spojrzenia.

[Oficyna Wydawnicza Volumen, 1997]