Świetnie i przystępnie napisana książka wybitnego erudyty Oliviera de Marliave poświęcona jest kulturowym, medycznym, psychologicznym, religijnym, społecznym i politycznym aspektom zjawiska kastracji w różnych epokach i pod różnymi szerokościami geograficznymi. Z książki dowiemy się o roli społecznej eunuchów w cesarstwie chińskim. Autor rozpoczyna swą opowieść od zaznajomienia czytelników z postacią i biografią ostatniego cesarskiego eunucha, Sun Yaotinga, który zmarł w roku 1996. Najwięcej miejsca poświęca opowieściom o błyskotliwych karierach wielkich eunuchów, którzy za sprawą zakulisowych intryg potrafili zdobyć bajeczne fortuny i stać się faktycznymi władcami imperium. Autor opisuje także sytuację eunuchów w hinduizmie, proces prawnego uznawania tzw. trzeciej płci, której przedstawiciele, nie mogąc psychicznie pogodzić się ze swoją płcią męską, decydują się na kastrację, by w ten sposób stać się hidźrami (hijras). Środowisko hidźrów skazanie było na egzystencję na peryferiach społeczeństwa – żyli oni w niewielkich wspólnotach, trudniąc się prostytucją, wróżbiarstwem, a także śpiewaniem i tańczeniem na uroczystościach rodzinnych. Autor kładzie silny nacisk na związek "trzeciej płci" z tradycyjną religią hinduską, w której dość powszechnie występują bóstwa androgyniczne oraz motywy kastracyjne. W książce znajdziemy również charakterystykę afrykańskiego handlu niewolnikami, którzy przeznaczeni byli na potrzeby imperium osmańskiego. A także informacje na temat schyłku imperium osmańskiego, stopniowej europeizacji obyczajów dworskich w Stambule i malejącego znaczenia wielkich eunuchów.

[Bellona, 2012]