Testamenty są najbardziej wartościowymi i najciekawszymi dokumentami chłopów polskich okresu staropolskiego. Spisywali je księża, bakałarze, organiści, kantorzy, a czasem przygodni pisarze, starając się uwzględnić dyspozycje chłopskich testatorów. Dokumenty ich ostatniej woli odzwierciedlają wszystkie problemy życia na wsi. Są świadectwem bogactwa i nędzy, życiowego sukcesu i upadku, silnych więzi rodzinnych oraz ich osłabienia czy nawet rozkładu. Zawierają mnóstwo informacji o kulturze materialnej wsi staropolskiej. Większość z nich stanowi także mocne świadectwo chłopskiej religijności. Ten tom jest pierwszą edycją książkową chłopskich rozporządzeń ostatniej woli w okresie powojennym. Zawiera trzysta dwadzieścia pięć niepublikowanych wcześniej testamentów odnalezionych w archiwach i bibliotekach polskich, ukraińskich (Lwów) oraz białoruskich (Mińsk).

[Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015]