„Mandala” to w dzisiejszej kulturze – nawet popularnej – jedno z najczęściej spotykanych słów orientalnych. O mandali pisze się książki, wygłasza uniwersyteckie wykłady; nazwę Mandala noszą zespoły młodzieżowe i teatralne, ba, nawet perfumy... Ale rozprawiają też o niej religioznawcy i psychiatrzy. Skąd ta popularność mandali? I czym ona w ogóle jest?

Słowo mandala znaczy po sanskrycku „krąg”. Ta występująca w wielu ceremoniach i obrzędach hinduizmu i buddyzmu tybetańskiego pięciodzielna figura geometryczna, nieraz bardzo rozbudowana i artystycznie wyrafinowana, jest nie tylko symbolicznym odwzorowaniem Wszechświata, ale też struktury ludzkiej psyche. Medytujący, rozpoznając poszczególne, odpowiadające boskim i kosmicznym mocom, elementy mandali, dociera do jej centrum, gdzie doświadcza pełni – zjednoczenia ze świadomością kosmiczną. Wędrówka ta symbolizuje również proces reintegracji – scalania przez medytującego rozproszonych elementów kosmosu. Dotykamy tu jednego ze źródeł współczesnej popularności mandali: na poziomie symbolicznym w sposób obrazowy przedstawia ona możliwość przywrócenia pierwotnej jedni rozbitemu światu – temu dookolnemu i temu w nas. Jedni, do której współczesny człowiek bardzo tęskni.

Wszystkie naszkicowane wyżej wątki wyczerpująco i błyskotliwie omawia w niniejszej książce Giuseppe Tucci (1894-1984), słynny włoski indolog i tybetolog, odkrywca i wydawca wielu ważnych tekstów z zakresu filozofii i logiki buddyjskiej, założyciel Włoskiego Instytutu Środkowo- i Dalekowschodniego, podróżnik i badacz Tybetu. Książka „Mandala” jest pozycją już dziś klasyczną, wielokrotnie tłumaczoną na całym świecie.

[Znak, 2002]