W zawód pisarza wpisane jest życie opowieściami, tworzenie ich, wymyślanie czy czerpanie z historii innych. Literat kocha książki zapewne podobnie głęboko, jak nauczycielka literatury. Połączenie tych dwóch profesji wydaje się więc mariażem idealnym. Ale co się stanie, gdy ich wspólna opowieść zacznie żyć własnym życiem i niepostrzeżenie wymknie się im spod kontroli? O trudnych relacjach międzyludzkich, wielkich ambicjach, miłości i samotności, a także skrywanych tajemnicach opowiada w najnowszej powieści Judith W. Taschler.

Xaver Sand jest pisarzem, od dziecka marzy o sukcesie, ale nie jest w stanie go osiągnąć. Związek z Matyldą okazuje się zbawienny dla jego ambicji – kobieta pomaga mu stworzyć trylogię dla młodzieży, która w mig staje się bestsellerem. Wówczas bohater automatycznie zapomina o zasługach ukochanej. Marzy mu się międzynarodowa sława, szuka więc sposobów, by osiągnąć cel. Odchodzi bez słowa.

Po kilkunastu latach nadarza się okazja do ponownego spotkania pisarza i nauczycielki literatury w innsbruckiej szkole. Xaver ma poprowadzić warsztaty dla klasy Matyldy Kaminski. Odżywają wspomnienia, zabliźnione rany pękają, a wzajemne opowieści zabarwiają się coraz mroczniejszą treścią.

Xaver to typ człowieka, który okrutnie wykorzystuje innych do swoich celów, ale przychodzi mu za to płacić wysoką cenę. Żyje na koszt i kosztem innych, jest lekkoduchem, pod zewnętrzną warstwą kryje się sfrustrowany i niedowartościowany Piotruś Pan. W gruncie rzeczy jest pozbawiony głębi, zmienia się tak, by spełniać oczekiwania osób, z którymi aktualnie przebywa. Matylda całe życie zmaga się z widmem matki i obsesyjnym pragnieniem bycia od niej lepszą, marzy o dziecku, ale dla miłości jest w stanie porzucić swoje pragnienia i oddać całą siebie partnerowi. Ma silną osobowość, potrafi wiele udźwignąć, jest zaradna i zniesie każdy ból, by poznać prawdę.

„Nauczycielka” zachwyca przede wszystkim narracją – Taschler korzysta niemal z każdej formy wypowiedzi, która nie tylko przedstawia zdarzenia (również te z przeszłości), ale i charakteryzuje postacie. Bohaterowie wymieniają e-maile (kreują swoją przeszłość), prowadzą dialogi (stąd w pełni znamy miejsca akcji, tło powieściowe) i monologi (przypowieści), opowiadają sobie wzajemnie historie („z drugim dnem”), zwierzają się, czytają listy przodków czy wypisy z pamiętnika pisarza.

Autorka nie zajmuje się wątkami pobocznymi, liczą się dla niej wyłącznie bohaterowie, co przekłada się na fantastyczne, psychologicznie głęboko prawdziwe kreacje. Powieść cechuje się misterną, przemyślaną w każdym szczególe linią rozwojową wydarzeń. Fabuła staje się stopniowo coraz bardziej dramatyczna i intrygująca, skupia cała uwagę czytelnika, który usilnie próbuje przewidzieć finał tej historii. Pisarka jednak potrafi zaskoczyć odbiorcę i wprawić go w osłupienie.

„Nauczycielka” skupia się na człowieku, poszukiwaniu prawdy w sobie samym, mierzeniu się z sobą przeszłym i obecnym, na relacjach z innymi. Każdy z nas ma swój motyw, jak twierdzi narrator (np. Inge – wierność, Matylda – zaradność i melancholię, Xaver – próżność), i autorka zmusza nas niejako do odnalezienia własnego. To zdecydowanie powieść do przeżywania.


[recenzję opublikowałam na moim blogu i stronie szuflada.net]