Helena Paderewska (1856-1934), tak jak jej mąż, Ignacy Jan Paderewski, była osobą niepospolitą. Historycy nie poświęcili jej należytej uwagi, a przecież niewątpliwie była jedną z najwybitniejszych Polek swej generacji. Przez prawie czterdzieści lat pozostawała nie tylko towarzyszką życia Ignacego, jego najbliższą "wspólniczką" w pracy na rzecz niepodległości Polski, lecz także samodzielną działaczką społeczną na skalę w Polsce niespotykaną.

Wiosną 1920 roku Helena spisała swoje wspomnienia z lat 1910-1920, chyba najważniejszej dekady życia i działalności Paderewskich. Odnalezione przed paru laty w zbiorach Instytutu Hoovera w Kalifornii, stanowią swoistą kronikę zabiegów jej męża o zwrócenie uwagi Zachodu na sprawę Polski, zorganizowanie mocnego polskiego stronnictwa w Stanach Zjednoczonych oraz rozwinięcie skutecznej kampanii na rzecz jej niepodległości. Helena pisze głównie o mężu, mniej o sobie, ale mimo tej skromności daje raz po raz świadectwo swej niepospolitej osobowości. Towarzyszyła mężowi we wszystkich przedsięwzięciach, troszcząc się o jego zdrowie i powodzenie, wspierając jego działalność. Jeżeli rzeczywiście Ignacy Paderewski był autorem przypisywanego mu żartobliwego aforyzmu: "droga do sukcesu pełna jest kobiet popychających swych mężów", to niewątpliwie miał tu na myśli swoją żonę.

[Państwowy Instytut Wydawniczy, 2015]