Recenzuje: Marta Rojewska (atram_ent)


Tinka Hanssson, robiąc zakupy na targu, na kilka minut zostawia wózek z Lucie obok straganu. Gdy wraca po chwili, po córeczce nie ma już śladu. Czteroletnie śledztwo nic nie daje - sprawcy nie odnaleziono, a rodzice wciąż mają nadzieję, że ich dziecko żyje. Sprawę prowadzi komisarz Greger Forsberg, jak nikt w wydziale ds. osób zaginionych rozumiejący problemy i emocje osób, których bliscy zaginęli - kilka lat temu jego córka Annika wyszła na imprezę i nigdy nie wróciła. Sprawa małej Lucie stoi w martwym punkcie aż do momentu, gdy Forsberg zleca swojej nowej podopiecznej, inspektor Selmie Valkonen, przygotowanie się do corocznej rozmowy z ojcem, Leanderem Hanssonem, który chce się dowiedzieć o nowych tropach. Świeże spojrzenie i przypadkowa rozmowa pozwalają policjantce rzucić nowe światło na zagadkę. Jednocześnie Selma i Forsberg prowadzą sprawę zaginionej córeczki rosyjskiej imigrantki oraz zniknięcia bogatego biznesmena Magnusa Cederlunda. Kolejnym momentem przełomowym jest list, który otrzymuje Leander. Tajemniczy on lub ona twierdzi, że wie, co stało się z Lucie i pomoże ją odzyskać, jeśli ojciec zastosuje się do poleceń - zabije wskazaną osobę. Rozpoczyna się wyścig - policja odkryje sprawców czy Hanssonowie zrealizują żądania porywaczy?

Całość napisana jest trochę w stylu filmu „To właśnie miłość” - w kolejnych odsłonach poznajemy pozornie niepowiązane ze sobą historie różnych osób, a na koniec okazuje się, że łączą się one w spójną całość. Mimo że to dość oklepany sposób prowadzenia fabuły, tu sprawdza się doskonale. Bardzo dobre jest również stopniowe „łączenie kropek” - niektóre powiązania zostają odkryte dość szybko, inne niemal na ostatnich stronach.

Kolejna uwaga, trochę w związku z poprzednią: zadziwiające, jak dużo tu romansów i jak mocno bohaterowie są tą więzią połączeni. O ile romans Leandra z dziennikarką Evą (który był przyczyną problemów małżeńskich Hanssonów jeszcze przed zaginięciem Lucie) jest do przyjęcia, a wręcz wprowadza ciekawe zawirowanie w późniejszej akcji, o tyle zupełnie bezsensowna wydaje się relacja tej samej kobiety z Forsbergiem.

Powieść „Zabij, jeśli potrafisz!” jako kryminał jest naprawdę świetna. Mało tu przewidywalności (no, może poza jednym czy dwoma momentami), będącej przekleństwem tego gatunku. Postaci są barwne (choć dziwnym trafem wszystkie z problemami i tzw. doświadczeniami życiowymi), akcja zaś dynamiczna. Nieco słabszy jest wątek psychologiczny. Zdecydowanie zbyt mało uwagi autorka poświęciła rozterkom Hanssonów, którzy muszą podjąć decyzję o rozpoczęciu dialogu z potencjalnym informatorem (zabić czy nie zabić? czy warto? czy ich córka na pewno żyje, czy nie będzie to daremny trud?). Tych rozważań jest nieproporcjonalnie mało w stosunku do liczby stron poświęconych rozmyślaniom Tinki o porwaniu jej córki, o tym, czy była dobrą matką, czy jej życie z mężem byłoby inne, gdyby nie narodziny dziewczynki, czy powinna kochać męża bardziej niż własne dziecko.

Zastanawia mnie, czemu niemiecka autorka, od lat mieszkająca pod Hanowerem, pisze „szwedzki kryminał” - akcja dzieje się głównie w Göteborgu, a bohaterowie są w większości Szwedami. Niestety na to pytanie nie znalazłam odpowiedzi. Trudno mi ocenić, na ile opisywane realia, pisownia nazwisk, struktura policji, topografia miast odpowiadają szwedzkiej rzeczywistości, ale całość dość dobrze wpisuje się w ten nurt.


Ocena recenzenta: 5/6



Autor: Susanne Mischke
Tytuł: Zabij, jeśli potrafisz!
Wydawca: Imprint - Dom Wydawniczy PWN
Rok wydania: 2014
Liczba stron: 432