Nowy tom "Utworów zebranych" Mirona Białoszewskiego zawiera kilkadziesiąt większych i mniejszych tekstów rozproszonych oraz nigdy niepublikowanych.

Część utworów rozproszonych była drukowana w prasie literackiej za życia autora, część pośmiertnie, spora liczba tekstów jest udostępniona czytelnikom po raz pierwszy.

Niektóre opowiadania wyeliminowano z "Donosów rzeczywistości" i "Szumów, zlepów, ciągów" podczas redakcji, inne usunęła cenzura (np. "Obóz ZMP", "Stalin umarł"), jeszcze innych nie dawał do druku sam Autor, przekonany, że nie mają szans na akceptację urzędu kontroli. Czasem o zachowaniu tekstu w maszynopisie decydowały motywy towarzyskie lub obyczajowe. Kilka publikowanych tu krótkich tekstów to fragmenty drukowanych większych całości. Autor usunął je, kierując się względami kompozycyjnymi; mogą one stanowić odrębne miniopowiadania. Zdarzało się, że Białoszewski zachowywał jakieś utwory w rękopisie, uważając je za niezbyt udane, ale oglądane z perspektywy czasu, stanowią istotne "protokoły z epoki", dokumentujące życie osobiste, środowiskowe, społeczne. Impresje, migawki, "zanoty", robione w biegu, w drodze, na gorąco, notatki z lektur i obszerne dzienniko-prozy tworzą niepowtarzalny, niezafałszowany obraz minionego czasu. Osobną część tomu stanowią komentarze do twórczości własnej i innych.

Teksty zebrane w tomie pochodzą z różnych źródeł: z redakcyjnego archiwum, z Muzeum Literatury, ze zbiorów prywatnych.

[PIW, 2015]