Głos z ciszy autyzmu.


"Dlaczego podskakuję" to książka autorstwa Naokiego Higashidy – autystycznego chłopca z Japonii, napisana przez niego w wieku trzynastu lat.

Wstęp napisany został przez Davida Mitchella, który szukając pomocy dla syna chorego na autyzm, natknął się w sieci na blog Higashidy. Mężczyzna w bardzo przekonujący sposób wyjaśnia, na czym polega autyzm dla osoby z zewnątrz. Mówi o pierwszym niepokoju rodziców, kiedy dziecko nie zachowuje się normalnie, o wizytach u lekarza i strachu przed nieznanym – bo jedyne, co kojarzy się wtedy z autyzmem to kreacja Dustina Hoffmana w "Rain Manie".

Przede wszystkim jednak wstęp przygotowuje na dalszą część książki. Mitchell posługuje się bardzo obrazową metaforą: wyobraź sobie, że pośrednik między tobą a twoim ciałem znika. Znika też osoba odpowiedzialna za kontrolę nad twoimi zmysłami, myślami, umiejętnościami komunikacyjnymi. Pozostajesz zdany jedynie na siebie – własną wolą musisz zmusić ciało do najmniejszego ruchu, zewsząd zalewają cię impulsy, wrażenia i sygnały, na które nie masz wpływu.

Książka Higashidy została przez niego napisana w określonym celu – ma pozwolić zrozumieć rodzicom i opiekunom osób autystycznych, czym tak naprawdę jest autyzm. Tekst przybrał więc formę specyficznego wywiadu – początek każdego rozdziału to jedno z najczęściej zadawanych pytań na temat autyzmu. W dalszej części Higashida stara się odpowiedzieć możliwie jak najlepiej – opowiada zarówno o swoich uczuciach i emocjach, jak i o tym, co mogą czuć inne osoby dotknięte autyzmem.

Pytań jest ponad pięćdziesiąt i poruszają rozmaite sfery życia osoby autystycznej. Bardzo często skupiają się one na interakcjach z innymi ludźmi – kłopotach z prowadzeniem rozmowy, utrzymaniem kontaktu wzrokowego, wykonywaniem poleceń i przestrzeganiem rozmaitych zakazów. Inne pytania dotyczą tego, co może osobom autystycznym sprawiać radość – ich zainteresowanie reklamami telewizyjnymi, kąpielami, przebywanie na dworze, spędzanie wolnego czasu.

Hisgashida nie potrafi odpowiedzieć na każde pytanie. Ale bardzo często jego odpowiedzi sprowadzają się do uświadomienia czytelnikowi jednego – osoby autystyczne są normalnymi ludźmi. Czują i myślą w ten sam sposób, co wszyscy inni, tak samo pragną dorosnąć, uczyć się i przebywać z innymi ludźmi. To, co tak naprawdę sprawia im kłopot, to własne ciało i umysł. Dokładnie tak jak zostało objaśnione we wstępie – osoby autystyczne muszą walczyć o każdy ruch i każde wypowiedziane słowo. Mają problemy z komunikacją i to sprawia, że bardzo często wyglądają na ludzi, którzy wolą być sami. Nic bardziej mylnego – osoby autystyczne pragną towarzystwa innych osób, jak nikt inny potrzebują wsparcia najbliższych. Podobnie jednak jak zdrowi ludzie potrafią zdać sobie sprawę z tego, że wprawiają kogoś w zakłopotanie bądź stają się powodem smutku czy rozczarowania – a tego za wszelką cenę pragną uniknąć. Higashida przedstawia świat autystycznej osoby – rzeczywistość pozbawioną upływu czasu, w której nieustannie musi szukać sztywnych i stabilnych punktów zaczepienia: niezmiennych liczb, cyfr i liter, powtarzalnych i nadawanych często reklam telewizyjnych czy kontaktu z naturą.

Kolejne odpowiedzi przeplatane są krótkimi opowiadaniami autorstwa Higashidy, którego marzeniem jest zostać pisarzem.


Naoki Higashida urodził się w 1992 roku, a w 1998 zdiagnozowano u niego "tendencje autystyczne". Uczęszczał do szkół specjalnych, które ukończył w 2011 roku. Jego proza była nagradzana na różnych konkursach, publikuje także teksty z dziedziny literatury faktu. Wygłasza pogadanki na temat autyzmu i prowadzi blog. Mieszka w Kimitsu w Japonii.

David Mitchell jest autorem powieści "Widmopis", "Atlas chmur", "Sen_numer_9", "Tysiąc jesieni Jakuba de Zoeta". Był dwukrotnie nominowany do Man Booker Prize, laureat wielu nagród.

KA Yoshida urodziła się w Yamaguchi w Japonii, studiowała poezję angielską na Notre Dame Seishin University.


"Przełożenie odczuć osoby autystycznej na słowa to musiał być iście herkulesowy wysiłek. Każde zdanie w tej książce podważa stereotypy dotyczące osób autystycznych. Higashida otwiera przed czytelnikiem drzwi do niemal zupełnie nieznanego świata".

"The Independent"


"Lektura obowiązkowa dla każdego, kto stara się zrozumieć osoby autystyczne".
"Kirkus Reviews"


"Przejmujący dowód na to, że w autystycznym ciele także może się kryć osobowość ciekawa świata, krucha i troskliwa".
"The Independent"

[W.A.B., 2015]