Dodany: 13.11.2014 19:45|Autor: rollo tomasi

Zakazane imperium - tom3


„Ciężkie pieniądze” to trzecia część trylogii Johna Dos Passosa „USA”. Ciekawa, eksperymentalna w czasach autora, narracja polifoniczna składa się z czterech rodzajów rozdziałów. Najobszerniejszą część książki stanowią podane w trzecioosobowej narracji historie dwanaściorga głównych bohaterów.

W „Ciężkich pieniądzach” dotyczą one czworga postaci: znanych z tomu I i II mechanika Charliego Andersona, Richarda Ellswortha Savage'a jednocześnie awansującego, jak i staczającego się w alkoholizm, a także dwóch nowych postaci: działaczki lewicowej, córki lekarza, Mary French oraz początkującej aktorki Margo Dowling. Losy bohaterów w nieoczywisty sposób łączą się i tak Charlie romansuje z Margo, Mary French wchodzi w interakcje z Benem Comptonem znanym z poprzednich tomów, Richard przejmuje wpływy po Moorehousie, którego każdy czytelnik tomów poprzednich też musi znać.

Kolejnym elementem narracji jest cykl rozdziałów zatytułowanych „Oko kamery” - jest to opisana w pierwszej osobie, na poły poetycka, na poły prozatorska historia dojrzewającego mężczyzny identyfikowanego z samym Dos Passosem.

Trzecim rodzajem rozdziałów „USA” są „Kroniki” będące zapisem nagłówków prasowych na przestrzeni trzydziestu lat od 1900 do ok. 1930 roku. Jedynym ich łącznikiem jest chronologia, nagłówki często są rwane, jedynie sugerujące czym żyła ówczesna amerykańska prasa, a nie w jakikolwiek sposób generalizujące.

Ostatnim cyklem rozdziałów są biografie znanych, prawdziwych Amerykanów (prezydentów, wynalazców, dziennikarzy, przedsiębiorców, naukowców), których tryumf przypadał na opisywane lata - a także dwóch postaci symbolicznych (Nieznany żołnierz i Tramp).

Trzecia część „USA” jest w mojej opinii na porównywalnie dobrym poziomie co druga. Wielowątkowa historia, pomimo skomplikowanej narracji i dosyć pobieżnego momentami traktowania postaci przez autora, wkręca , a oczekiwanie na zazębienie się historii głównych bohaterów wreszcie daje satysfakcję.

Dosyć zastanawiające jest w przypadku „Ciężkich pieniędzy” pominięcie istotnego dla USA Wielkiego Kryzysu, krachu na giełdzie, etc. Dos Passos nie wspomina też zbyt wiele o prohibicji czy mafii, czym zawieźć może np. ludzi zainteresowanych klimatem serialu „Zakazane imperium”, rozgrywającym się w podobnych latach. W porównaniu z telewizyjnymi cudami-wiankami, mafią, prohibicją, kazirodztwem, walką o władzę, wydarzenia w „USA” rozgrywają się stosunkowo spokojnie, a autor bardziej niż na akcję stawia na przekaz - większość bohaterów to zaangażowani działacze lewicowi, albo ich przeciwnicy. Dominuje tu też ton opisywania codziennego życia jako walki na śmierć i życie o przetrwanie w kapitalistycznym świecie. Dlatego trylogia nie jest w żadnej mierze gloryfikacją Stanów Zjednoczonych Ameryki, ale ich dogłębną krytyką.


(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.

Wyświetleń: 617
Dodaj komentarz
Patronaty Biblionetki
Biblionetka potrzebuje opiekunów
Recenzje

Użytkownicy polecają:

Redakcja poleca: