Recenzuje: Katarzyna Hernik

„Czasami wydaje mi się, że ten kraj jest niczym ogród – kontynuuje Mamakay. Tyle że ktoś powyrywał w nim wszystkie kwiaty i wykarczował drzewa i odfrunęły z niego wszystkie ptaki i owady, wszystko co piękne. I w ogrodzie zostały same chwasty i trujące rośliny.” 1

Do takiego właśnie kraju przepełnionego smutkiem, bólem a zarazem nadzieją przenosi nas autorka Aminatta Forta w swojej najnowszej powieści „Pamięć miłości”. Tym miejscem jest Sierra Leone – jedno z najbiedniejszych państw zachodniej Afryki. Wydarzenia rozgrywają się dwutorowo: retrospekcje lat 60 ubiegłego wieku oraz wojna domowa, która zaczęła się w 1991, natomiast główna akcja ma miejsce tuż po tych krwawych wydarzeniach. Nie jest to przyjemny przewodnik krajoznawczy, który zachęca do zwiedzania i korzystania z uroków Czarnego Lądu. Nie jest to gorący romans z dziką plażą i zachodzącym słońcem w tle. Jest to książka, nad którą warto się zastanowić zanim odłożymy ją na półkę.

Lekarz Adrian Lockheart przyjeżdża do Freetown, stolicy Sierra Leone aby pomagać ludziom cierpiącym po konflikcie wojennym. Jest brytyjskim psychologiem, który stara się leczyć nie ciało, a duszę. Doświadczenie i wiara w swoje możliwości pozwalają mu na całkowite zaangażowanie. Niestety to nie wystarczyło aby pokonać przeciwności, które pojawiły się na jego drodze. Ograniczenie językowe, wyraźne różnice kulturowe, brak zaufania zarówno ze strony pacjentów jak i personelu medycznego – to tylko kilka z wielu problemów. Największym jednak strapieniem Adriana jest bezsilność. Po takich wydarzeniach, wszechogarniającym cierpieniu i biedzie cały kraj jest pogrążony w apatii. Wyleczenie wszystkich potrzebujący nie jest możliwe, szczególnie gdy bardziej potrzebują dachu nad głową niż terapii na kozetce.

Poznajemy dwójkę pacjentów psychologa, którzy towarzyszą nam do końca książki. Jednym z nich jest profesor uniwersytetu Elias Cole chorujący na zwłóknienie płuc, są to jego ostatnie dni. Wykładowca opowiada Adrianowi historię swojego życia, jest to swoistego rodzaju spowiedź tuż przed śmiercią. Cole przenosi nas w czasy swojej młodości, zakazanego uczucia do żony najlepszego przyjaciela i niemoralnego zachowania, o którym próbuje zapomnieć. Drugim pacjentem jest kobieta, Agnes cierpiąca na rzadką chorobę psychiczną. Lekarz studiując jej przypadek widzi dla siebie szanse awansu naukowego.

Adrian Lockheart w trakcie pobytu w Sierra Leone całkowicie zmienia spojrzenie na otaczający go świat. W Anglii czeka na niego żona i córka, za którymi nie tęskni, tym bardziej więc nie chce do nich wracać. Zaprzyjaźnia się z miejscowym chirurgiem, z którym przy zimnym piwie rozmawia o dręczących go przemyśleniach i niepowodzeniu swojej misji.

Autorka „Pamięci miłości” wychowywała się w Sierra Leone, dzięki czemu z łatwością oddaje ówczesne realia. Pozwalamy pisarce wziąć się za rękę i przeprowadzić się przez każdy rozdział – tak jakbyśmy spacerowali, śmiali się i odczuwali wszystkie inne emocje wraz z bohaterami. Nie bez powodu Forna przywołuje w swojej powieści takie wydarzenia historyczne. Wojna domowa pochłonęła 100 tysięcy ofiar. W statystki nie są wliczone osoby, które zmarły w wyniku głodu i szerzących się chorób. Konsekwencje konfliktu widoczne są do tej pory - duża liczba inwalidów, uchodźców, przesiedleńców oraz zapaść gospodarcza doprowadziła kraj do upadku.

Książka zmusza nas do przemyśleń o tym, co w życiu jest najważniejsze. Z dnia na dzień przecież możemy wszystko stracić. Powinniśmy nauczyć się cieszyć z najmniejszych rzeczy, takich których nie można kupić. Niedziałające Wi-Fi czy brak ulubionego napoju w kiosku nie kwalifikują się jako prawdziwe problemy. Są na tym świecie ludzie, którzy cieszą się z każdego przeżytego dnia i szklanki czystej wody. My mamy wszystko, a wciąż chcemy więcej. „Pamięć miłości” to książka o życiu, po prostu.


Autor: Aminatta Forna
Tytuł: Pamięć miłości
Wydawnictwo: Albatros 2014
Liczba stron: 496

Ocena recenzenta: 5/6

Katarzyna Hernik jest współautorką bloga: magazyn-opinii.blogspot.com.