Głównymi bohaterami powieści są dwaj cioteczni bracia. Dochodzi do poważnego sporu między nimi, którego powodem jest miłość obu do pięknej wojewodzianki, dwórki królowej Marii Kazimiery Sobieskiej. Krwawemu pojedynkowi rywali zapobiega król Jan III Sobieski. Pod naciskiem monarchy bohaterowie muszą go zaniechać na pewien czas. Mamy bowiem rok 1683, król Jan na czele polskich wojsk ciągnie pod Wiedeń na odsiecz cesarzowi. Bohaterowie jako doskonali żołnierze są więc potrzebni monarsze. W toku walk kilkakrotnie adwersarze nieoczekiwanie ratują sobie wzajemnie życie. Przychodzi jednak termin nieuchronnego pojedynku. Czy do niego dojdzie? Czy może zwycięży chęć przebaczenia i miłość braterska? I kto w końcu zyska rękę i serce pięknej wojewodzianki?

J. I. Kraszewski w powieści doskonale uchwycił przede wszystkim tło obyczajowe Rzeczypospolitej końca XVIII w. Życie dworskie, mentalność, obyczaje głównie średniej szlachty. Dokładnie przedstawia wyprawę przeciw Imperium Osmańskiemu, którego wojska oblegają Wiedeń. Niestety, sceny batalistyczne są zdecydowanie słabszą stroną powieści (odsiecz Wiednia, bitwy pod Parkanami). Natomiast wyprawa i oblężenie twierdzy Jazłowiec wygląda raczej komicznie. Przynajmniej ja odniosłem takie wrażenia podczas lektury powieści.

W sumie przyjemne czytadło, choć bez rewelacji.