Dodany: 22.12.2008 00:59|Autor: Panicz D.

Książki i okolice> Pisarze> Rej Mikołaj (Rey Mikołaj)

Twórczość Mikołaja Reja


Tytuły dodane do Mikołaja Reja wprawiły mnie w drobne zakłopotanie, bo nie wiedziałem, które ocenić. Całkiem możliwe, że zamieszanie wprowadzili wydawcy upraszczając tytuły Reja, lub wydając części większych całości, wszystko można zwalić też na autora, który mógł nazwy swoich dzieł bardziej zróżnicować:)
Aby wkład Reja we własną twórczość wyklarować, podaję tytuły jego najważniejszych pism i podkreślam ewentualne niejasności:

- Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem (1543)

- Kupiec (1549)

- Postylla (1557) - jest to zbiór kazań

- Zwierzyniec (1562) - podobnie jak w Krótkiej rozprawie... właściwą część utworu poprzedza skarga upersonifikowanej Rzeczpospolitej na krótkowzroczność Polaków.
Zwierzyniec to zbiór krytyczno-dydaktycznych krótkich wierszy (8 wersów, trzynastozgłoskowiec), podzielonych tematycznie na cztery części:
1 - "Postaci wielkie świata antycznego i nowożytnego"
2 - "Portrety stanów i domów niektórych zacnego narodu polskiego"
3 - Charakterystyki zawodów i urzędów
4 - Konstrukcje emblematyczne związane z codziennością szlachecką
Do tego zamkniętego tematycznie cyklu dydaktycznego dołączone były przypowieści i żartobliwe epigramaty, które od roku 1574 będą wydawane jako "Figliki"

- Figliki (patrzy wyżej) :)

- Wizerunek własny człowieka poczciwego (1558) - wierszowany (trzynastozgłoskowiec) poemat alegoryczno-dydaktyczny nie mający nic wspólnego z Żywotem człowieka poczciwego! Pierwowzorem utworu jest "Zodiacus vitae", którego autorem jest Pier Angelo Manzoli de la Stellata, zwany Palingeniusem. Oryginalny utwór dzieli się na 12 rozdziałów - znaków zodiaku, które Rej zastąpił imionami filozofów (co wcale nie znaczy, że ich doktryny odnoszą się w jakiś sposób do treści, którym patronują:).

- Zwierciadło (1567/8) - rodzaj encyklopedii szlacheckiej łączącej prozę i wiersz. Zawarty w Zwierciadle wykład ideologii szlachty ziemiańskiej obejmuje niemal wszelką aktywność człowieka.
"Zwierciadło" zamyka w sobie dość autonomiczne w swojej konstrukcji części, które mają własną ramę, dedykację i wiersze wstępne:
- Żywot człowieka poczciwego (!) - część najobszerniejsza, prozaiczny traktat parenetyczny.
- Przemowa krótka (nazywana też Spółnym narzekaniem wszej Korony na porządną niedbałość naszę)
- Apoftagmata (wierszowane)
- Przemowa krótka do Polaka stanu rycerskiego (zbiór wierszy politycznych)
- Żegnanie ze światem - cykl kończący
Warto dodać, że do Zwierciadła dodana została biografia Reja, podpisana przez Andrzeja Trzecieskiego, niektórzy badacze twierdzą jednak, że jej autorem jest sam Rej.

To chyba tyle. Zaznaczam na koniec, że nie jestem pasjonatem literatury staropolskiej, jednak kariera studencka zmusiła mnie do dość dokładnego przyjrzenia się Rejowi:)
Wyświetleń: 2954
Dodaj komentarz
Przeczytaj komentarze
ilość komentarzy: 1
Użytkownik: MELCIA 23.11.2011 23:17 napisał(a):
Odpowiedź na: Tytuły dodane do Mikołaja... | Panicz D.
"Wkład Reja we własną twórczość" - ślicznie to ująłeś :) Dzięki za wszystkie informacje. Ja właśnie zaczynam karierę studencką i w związku z tym zapoznaję się się bliżej z twórczością Reja. Tak na marginesie, nie jako studentka, ale jako osoba prywatna :), stwierdzam, że "Figliki" są bardzo śmieszne :D Pewnie dlatego, że komizm tematu jest pomnożony przez częstokroć zabawne dla współczesnego czytelnika archaizmy. Po "Rozprawę..." sięgnę wkrótce.
Patronaty Biblionetki
Biblionetka potrzebuje opiekunów
Recenzje

Użytkownicy polecają:

Redakcja poleca: