Tytułowy bohater, Gatsby, to bardzo tajemniczy człowiek. Krążą o nim różne pogłoski: podobno zabił człowieka, mogł być szpiegiem, prawdopodobnie zajmuje się przemytem. Mieszka we wspaniałej posiadłości będącej „prawdziwą imitacją normandzkiego ratusza, z wieżą, której nowiutkie mury ledwie przykrywał rzadki zarost bluszczu; do tego marmurowy basen i ponad czterdzieści akrów trawników, drzew i kwiatów”[1] i co tydzień wydaje pełne przepychu przyjęcia, na które przybywa śmietanka towarzyska Nowego Jorku i okolic.

Wraz z rozwojem wydarzeń, prowadzeni zręcznie przez Nicka Carrawaya, odkrywamy, co napędza Gatsby’ego. Niespełniona miłość. Gatsby, chcąc udowodnić, że jest godzien Daisy, zdobywa majątek we wzruszającej naiwności wierząc, że Daisy go kocha.

Błędem jest jednak postrzeganie „Wielkiego Gatsby’ego” tylko jako amerykańskiej historii miłosnej z pięknymi kobietami, zdradą i intrygą. To także doskonale przedstawione realia szalonych lat dwudziestych, obraz społeczeństwa zatracającego się w przyjemnościach i zabawie. Na przyjęciach „dziewczęta, łasząc się jak kotki, tuliły głowy do męskich piersi; udawając dla zabawy omdlenie, rzucały się tyłem w męskie ramiona, a nawet prosto w tłum, pewne, że ktoś je tam uchroni przed upadkiem […]”[2]. Nierzadkim widokiem były też kobiety bijące się z mężami lub mężowie zdradzający swe żony na ich oczach.

Powieść pokazuje, jak z biegiem lat zmieniły się ideały stojące za amerykańskim snem, a także odziera Amerykę z mitu o równości i braku systemu klasowego. Niewielka objętościowo, niesie zaskakująco dużo znaczeń.


---
[1] Francis Scott Fitzgerald, „Wielki Gatsby”, tłum. Ariadna Demkowska-Bohdziewicz, wyd. Rebis, 2004, s. 11.
[2] Tamże, s 56.