Lew Nikołajewicz Tołstoj, ur. 9 IX.1828 r. w Jasnej Polanie (gubernia tulska), zm. 20 XI 1910 r. w Astapowie (gubernia riazańska), pisarz rosyjski. Studiował orientalistykę i prawo na uniwersytecie w Riazaniu. Wczesne utwory publikował w petersburskim miesięczniku „Sowriemiennik”, a jako powieściopisarz debiutował trylogią autobiograficzną zatytułowaną „Dzieciństwo” (1852), „Lata chłopięce” (1854) i „Młodość” (1857). Duży rozgłos przyniosły mu znakomite „Opowiadania sewastopolskie” (1855-56). W latach 1860-62 podjął się pracy pedagogicznej, zakładając w Jasnej Polanie szkołę dla dzieci chłopskich; wtedy również wydawał periodyk poświęcony pedagogice pt. „Jasnaja Polana”. W latach 1863-69 powstała pierwsza wielka powieść, „Wojna i pokój” (wyd. pol. 1984), która przyniosła Tołstojowi światowy rozgłos. Wybitnym dziełem okazała się także „Anna Karenina” (1873-76, wyd. pol. 1898) – mistrzowsko napisane studium psychologiczne. W roku 1899 ukazało się „Zmartwychwstanie” (wyd. pol. 1929), w którym Tołstoj poddał krytyce rzeczywistość społeczną carskiej Rosji. Ostatni okres twórczości przyniósł także utwory dramatyczne: w roku 1886 ukazała się „Śmierć Iwana Iljicza”, a w 1900 r. – „Żywy trup”. Swą bogatą i różnorodną twórczością Tołstoj nawiązuje do najwybitniejszych osiągnięć światowej literatury, z drugiej zaś strony jego arcydzieła wywierały i wywierają znaczny wpływ na literaturę, której dokonań nie sposób wyobrazić sobie bez autora „Wojny i pokoju” – pisarza-moralisty, mistrza analizy psychologicznej i wytrawnego artysty słowa.

[Książka i Wiedza, 1987]