"Każdy umiera w samotności" to kolejna książka, której przeczytanie planowałam już od dłuższego czasu, ale idąc do biblioteki jakoś o tym zapominałam. Moje oczekiwanie względem tej powieści były bardzo wysokie, bo w Internecie nie spotkałam się z żadną negatywną recenzją. Na szczęście, pomimo kilku zastrzeżeń, nie rozczarowałam się.

Akcja skupia się na kilku mieszkańcach nazistowskich Niemiec, a w szczególności na losach małżeństwa Quanglów. Otto i Anna Quanglowie po stracie jedynego syna postanowili wyrazić swój sprzeciw wobec polityki Hitlera i wzbudzić w swoich rodakach nienawiść do panującego systemu. Ich sposób walki z Hitlerem był dość prosty: zaczęli pisać pocztówki, w których zawierali swoje krytyczne przemyślenia na temat władzy, a następnie podrzucali je w często odwiedzanych budynkach. Fabuła ta jest pretekstem do opowieści o Strachu, wszechogarniającym, paraliżującym, odczłowieczającym Strachu. Druga część powieści w sposób niezwykle poruszający mówi także o Godności, co tworzy doprawdy niesamowite połączenie.

Rzadko miałam do czynienia z książkami lub filmami opowiadającymi o życiu codziennym Niemców w czasach hitlerowskich. Jeszcze rzadziej spotykałam się z taką tematyką poruszaną przez twórców niemieckich. Dlatego właśnie uważam, że "Każdy umiera w samotności" to książka, którą warto przeczytać, opowiada bowiem o zwykłych Niemcach, zarówno o zwolennikach, jak i przeciwnikach Hitlera, a także o tych, których chcieli po prostu normalnie, spokojnie żyć. Ogromnym atutem jest brak zbędnych upiększeń i dramatyzowania - autor potrafi oddać atmosferę strachu towarzyszącego każdemu Niemcowi bez górnolotnych wyrażeń i wielkich słów.

Powieść ta ma jednak pewne wady. Przeszkadzała mi trochę antypatyczność bohaterów. Każdy miał w sobie coś irytującego, co sprawiało, że trudno było mi się w pełni wczuć w ich losy. Kolejnym zastrzeżeniem jest zbyt duża rola przypadku. Nie neguję tego, że zbiegi okoliczności się zdarzają, ale gdy pojawiają się zbyt często, historia traci trochę na wiarygodności.


Reasumując, po powieść Hansa Fallady warto sięgnąć. Każdy znajdzie w niej wiele materiału do przemyśleń na temat totalitaryzmu, ludzkiej natury, dobra, zła. Szkoda, że ta książka jest tak mało znana, gdyż jest to jedna z tych pozycji, które potrafią zmienić spojrzenie na świat.