Świetna książka dla osób szukających pierwszego kontaktu z państwami Azji Środkowej. W przystępny sposób przekazane informacje na temat historii poszczególnych krajów na tle całego regionu. Można uporządkować sobie wiedzę o migracji ludów od Czyngis-chana, przez Tamerlana, po Wielkich Mogołów. Z ciekawostek: Tamerlan uważał się za potomka Czyngis-chana, choć był potomkiem z bocznej linii żeńskiej, co nie przeszkadzało mu jednak wyrzynać w pień całych miast, usypywać piramid z czaszek pokonanych, a jednocześne dbać o rozwój sztuki i handlu na jedwabnym szlaku. Baber, który dał początek hinduskiej dynastii Wielkich Mogołów (jeden z jego następców, w rozpaczy po śmierci ukochanej żony, kazał wybudować Taj Mahal), najechał Indie z dzisiejszego Uzbekistanu, skąd wygoniły go koczownicze plemiona uzbeckie. Afganistan był państwem sztucznie stworzonym przez Rosję i Anglię w XIX wieku tylko w tym celu, by mocarstwa nie miały wspólnej granicy.

Spora porcja współczesnych informacji politycznych i gospodarczych daje wgląd w przyczyny dzisiejszej sytuacji poszczególnych krajów. Wiadomości na temat bogactw naturalnych połączone są z informacjami na temat trudności w ich eksploatacji i eksporcie. Różne złożone problemy polityczne i społeczne wyłożone są w przystępny sposób. Wszystko to pozwala nie tylko poznać, ale usystematyzować i uporządkować potężną porcję nieznanej normalnie wiedzy. Byłbym zachwycony tą książką, gdyby nie jedno ale.

Niestety, wiele pozostawia do życzenia warstwa językowa. Nie wiem, czy to kwestia niechlujności autora, czy tłumacza. Oprócz tego nagminne jest mieszanie czasów, liczb, literówki itp. pospolite dość błędy, które nie czynią lektury przyjemną i lekką*. Gdy jako po następną lekturę sięgnąłem po Kapuścińskiego „Kirgiz schodzi z konia”, zrozumiałem, jaką wartość i jaką przyjemność mogą sprawić okrągłe zdania, poprawny język, po prostu dobra literatura. Zdarzają się także w „Nowych państwach” momenty, gdy autor w jednej części przeczy informacjom podawanym w innej, choć na szczęście nie występuje to często. Burzy jednak nieco zaufanie do rzetelności i jakości reszty informacji. Niemniej jest to fantastyczna pozycja otwierająca oczy na istotę i problemy całego, prawie zupełnie nieznanego w Europie, regionu.



---
* Giampaolo R. Capisani, "Nowe państwa Azji Środkowej", tłum. M. Czekański, A. i M. Falkowscy, L. Włodek, K. Ptasiński, Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2004.



[Tekst zamieszczony również na moim blogu]