Drogi, jakimi kroczy społeczny i duchowy rozwój człowieka, są często powolne i zawiłe i trudno je wyśledzić – ostatnie gałęzie wielkiego drzewa genealogicznego ludzkiej cywilizacji mogą być oddalone o tysiące mil i późniejsze o tysiące lat od nasion, z których wzniósł się jego pień. Weźmy jako przykład drogi rozwojowe demokracji i jej podstawową instytucję, jaką jest parlament. Pozornie wydaje się, że stanowi ona monopol naszej zachodniej cywilizacji i jest tworem ostatnich stuleci. Któż potrafi sobie wyobrazić, że zgromadzenia narodowe odbyły się już tysiące lat temu i to w części świata, którą rzadko wiążemy z pojęciem instytucji demokratycznych...

A jednak najstarsze znane polityczne zgromadzenie narodowe zostało zwołane w kraju znanym niegdyś pod nazwą Sumeru i położonym na północ od Zatoki Perskiej pomiędzy rzekami Tygrysem i Eufratem. Kiedy to odbyła się ta pierwsza "sesja parlamentu"? W trzecim tysiącleciu p.n.e. W czasach tych ów kraj położony na Bliskim Wschodzie, zwany Sumerem (odpowiada on w przybliżeniu współczesnemu dolnemu Irakowi), zamieszkiwał lud, który stworzył prawdopodobnie najwyższą cywilizacją w znanym wówczas świecie.

[Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961]