Tom I

Pomysł napisania "Anny Kareniny" powziął Tołstoj w r. 1870, dopiero jednak w marcu 1873 r. rozpoczął pracę nad powieścią. W początku 1874 r. Tołstoj oddał do druku pierwsze pięć arkuszy. Druk został jednak przerwany. Tołstoj znacznie rozwinął i pogłębił swój pierwotny pomysł. "Anna Karenina" stała się wielką powieścią ukazującą losy bohaterów na tle życia rosyjskiego i stosunków społecznych Rosji w latach 1870-75. W wydaniu książkowym powieść w całości po raz pierwszy ukazała się w r. 1878.

W Polsce pierwszą wzmiankę o "Annie Kareninie" znajdujemy w r. 1876 w "Dzienniku Warszawskim" wydawanym przez carskie władze zaborcze.


Tom II

Instynkt artysty i widzenie prawdy życia stwarza z postaci Anny jedną z najpiękniejszych postaci literatury światowej. A jednocześnie wiedza życia daje Tołstojowi możność oczyszczenia Anny z wszelkiego cienia winy i przeniesienia oskarżenia na rzeczywistego winowajcę, na ustrój społeczny, w którego ramach szczera, namiętna natura Anny nie może się pomieścić. W rezultacie powieść Tołstoja staje się oskarżeniem społeczeństwa stwarzającego warunki życia Anny.

I jeżeli Tołstoj usiłuje konfliktowi Anny ze społeczeństwem przeciwstawić patriarchalną idyllę Lewina - z jego wsią i chłopami - to zamiar ten Tołstojowi się nie udaje, nie ma w nim bowiem prawdy.

Jarosław Iwaszkiewicz

[Państwowy Instytut Wydawniczy, 1984]