Popularnonaukowa książka o nowszej historii Japonii jest pewnie dość cenną (39 PLN*) pozycją na naszym rynku, tym bardziej że coraz więcej osób interesuje się tym krajem.

Pisząc o historii XX wieku, autorzy borykają się z wiecznym problemem, gdzie postawić granice tego wieku. W wypadku Japonii zaczął się on rekordowo wcześnie, bo w 1853, i pozostał chyba otwarty. Można oczywiście za datę zakończenia przyjąć rok 1989 (śmierć cesarza Hirohito), albo 1995 (z powodu wielkiego trzęsienia ziemi w Osace i ataku terrorystycznego w tokijskim metrze), jednak autorek najwyraźniej nie pociąga takie symboliczne zamykanie epok.

Książka opisuje przede wszystkim historię gospodarczą i polityczną. Jest to punkt widzenia niezwykle ciekawy, prawdopodobnie najodpowiedniejszy w wypadku dwudziestowiecznej Japonii, bo właśnie gospodarką, a w pewnym stopniu także polityką, można wyjaśnić i dzieje japońskiej kultury w XX wieku, i historię idei, i skomplikowane zagadnienia udziału w II wojnie światowej.

Nie będąc historykiem, nie potrafię ocenić naukowej rzetelności opracowania, jednak bardzo dobre wrażenie wywiera chłodny, lakoniczny opis. Wszelkie sporne zagadnienia przedstawiono właśnie jako kontrowersyjne, pozwalając czytelnikowi wyrobić sobie własny sąd. Wszelkie ideologie pokazano bez żadnej oceny, wyłącznie jako naturalny wynik biegu historii - co też jest oczywiście interpretacją, ale zapewne, mimo wszystko, najmniej zniekształcającą rzeczywistość.

Slogan reklamowy serii wydawniczej: "Ocena przeszłości i krok w przyszłość w nowym tysiącleciu"** odnosi się do tej książki dość precyzyjnie, choć obie wymienione czynności rozumny czytelnik wykonuje samodzielnie - książka najwyżej może mu w tym pomóc.


---
* Wyd. Trio, 2004.
* Ewa Pałasz-Rutkowska, Katarzyna Starecka: "Japonia", wyd. TRIO, Warszawa 2004; 4. strona okładki.