Minęło z górą dwadzieścia lat od publikacji antologii "List pożegnalny pośmiertnie" zbierającej część tekstów Janusza Zajdla. Dwadzieścia długich lat bez wznowień i przedruków, dwadzieścia lat w pamięci fanów i miłośników literatury science fiction. Na szczęście, w 2010 roku wydawnictwo superNOWA wydało kolejną antologię, tym razem w wyborze Jadwigi Zajdel, wdowy po pisarzu. Zbiór zawiera 33 opowiadania publikowane na przestrzeni lat 1965- 1989.

Jak wygląda spotkanie z tekstami Zajdla po latach? Czy zaangażowana politycznie science fiction ma szansę obronić się w oczach czytelnika u progu trzeciego tysiąclecia? Czy antysocjalistyczne dystopie, kreowane przez pisarza, mają jeszcze jakąkolwiek rację bytu we współczesnym świecie demokracji i wolnego rynku? Mogłoby się wydawać, że teksty Zajdla uległy dezaktualizacji, że problemy, których się obawiał, zniknęły wraz z uwarunkowaniami poprzedniego ustroju. Tak naprawdę jednak niewiele się zmieniło od czasów debiutanckiego "Tau wieloryba" opublikowanego przez czasopismo "Młody Technik". Szpony agresywnego konsumpcjonizmu zaciskają się, coraz większe znaczenie w życiu człowieka ma technologia. Zbliżamy się więc do technologicznej osobliwości, przewidywanej przez Zajdla wielokrotnie. Czy technologia i postęp połkną nas, tak jak zapowiada to opowiadanie "Dokąd jedzie ten tramwaj"? Czy może konieczne będzie wprowadzenie drastycznych środków kontroli, takich jak w "Skorpionie"? A może zostaniemy zredukowani do smaru między trybikami, jak zapowiada "869113325"?

"Relacja z pierwszej ręki" jest zbiorem przenikliwym i mocno zapadającym w pamięć odbiorcy. To wciąż aktualne teksty, czasem nawet bardziej pasujące do współczesnych problemów niż do czasów autora. Czterdzieści pięć lat nie zostawiło na prozie Janusza Zajdla zbyt wielu oznak przemijania. Być może tak naprawdę natura człowieka niewiele się zmieniła, a kosmetyczne poprawki, które obserwujemy, są tylko nowym tynkiem na starej fasadzie. (...)

Zapraszamy do zapoznania się z całością recenzji w magazynie BiblioNETkowym "Literadar":

(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.