27 kwietnia 1969 r., Vence (pobliże Nicei), nowy dom Witolda Gombrowicza (wprowadził się tam w październiku 1968 r.) i jego sekretarki, a od niedawna już żony, Rity Labrosse. Namówiony przez Dominique'a de Roux, Gombrowicz dyktuje jemu i Ricie pierwszy z trzynastu wykładów na temat filozofii. Ten wykład i dwa następne poświęcone zostają Kantowi, dwa kolejne Schopenhauerowi, szósty Heglowi i Kierkegaardowi, a pozostałe egzystencjalizmowi (dot. Husserla, Heideggera i Sartre'a) i marksizmowi. "Pierwsze wykłady o Kancie - wspomina żona pisarza - odbyły się w sypialni Witolda. Głowę opierał na łokciu, przed sobą trzymał plik pożółkłych notatek z czasów argentyńskich wykładów, ale nie zaglądał do nich, tylko mówił z pamięci, wyraźnie i powoli, żebyśmy zdążyli zanotować. Był wspaniałym profesorem, mówił z werwą, precyzyjnie, wydobywając, co najważniejsze. Siedzieliśmy naprzeciwko niego i notowaliśmy na kolanach każde słowo"*. Pogarszający się stan zdrowia pisarza (miał dziedziczną astmę) nie pozwolił już na dokończenie ostatniego wykładu, poświęconego strukturalizmowi. Dwa miesiące później, 24 lipca 1969 r. Witold Gombrowicz umiera.

W 1971 r., w specjalnym numerze pisma "Cahier de l’Herne" (redagowanym przez de Roux) obok artykułów wielu słynnych pisarzy (m.in. Fernanda Arrabála, Józefa Czapskiego, Güntera Grassa, Jerzego Kosińskiego, Czesława Miłosza, Sławomira Mrożka) ukazują się fragmenty tych wykładów (i inne artykuły autorstwa Gombrowicza). Pełny tekst kursu opublikowany zostaje w 1995 r.


---
* Michał Paweł Markowski, "Wstęp", w: Witold Gombrowicz, "Kurs filozofii w sześć godzin i kwadrans", Wydawnictwo Literackie, 2006.