[W dalszej części tekstu są ujawnione pewnie elementy fabuły]


Kiedy przeczytałem pierwszy tom "Opowieści starego Kairu", byłem zachwycony prozą Mahfuza i przygnębiony tym, że przez najbliższe kilka lat żadnej innej książki jednego z pierwszych arabskich prozaików nie będę miał możliwości przeczytać. Jedyna wcześniej wydana jego książka to "Hamida z zaułka Midakk", która już w latach '80 była trudna do zdobycia. Ale jak zwykle niezawodny Czytelnik zrobił mi niespodziankę i rok po śmierci Mahfuza wydał powieść "Złodziej i psy".

Książka opowiada o Saidzie Mahranie, egipskim złodzieju i rewolucjoniście, który wyszedł na wolność po długim wyroku. Said, w przeciwieństwie do bohaterów "Opowieści starego Kairu", pochodzi z nizin społecznych, nie ma zapewnionej egzystencji - sam musi poradzić sobie z otaczającym światem. A otaczają go policjanci, monarchia i ludzie bogaci, którzy na każdym kroku mimowolnie pokazują Saidowi, gdzie jego miejsce.

Po wielu latach Said wyszedł z więzienia dzięki amnestii z okazji rocznicy rewolucji, ale nie miał już do czego wracać. Jego ukochana żona odeszła z jego starym przyjacielem, Rauf - dawny mentor z opozycyjnego publicysty stał się bogaczem i redaktorem jednej z głównych kairskich gazet. Mógł wrócić tylko do domu swojego starego mistrza, szajcha Alego al-Dżunajdi; Said zapamiętał jego dom z dzieciństwa, kiedy obserwował tam tajemniczy rytuał Zikru.

Od tej chwili myśli tylko o zemście. Cóż innego pozostaje, kiedy pomoc oferuje mu jedynie mistrz Sufi i prostytutka, a wszędzie indziej są psy?

Psy w świecie islamu nie cieszą się zbyt dużą sympatią, Allah powiedział: "Aniołowie (Litości) nie wchodzą do domu, w którym jest pies albo obraz żyjącego stworzenia (człowieka albo zwierzęcia)"*.

Wydzieliny psa są nieczyste (nadżasa), należy je czym prędzej oczyścić wodą. Said postanowił je oczyścić krwią.

Mahfuz stworzył świat niepokojący i niezwykle barwny, bohaterzy tej książki są zdradzieccy i obłudni, nawet słowa Allaha nie mają dla nich większego znaczenia.

Po lekturze pierwszego tomu "Opowieści starego Kairu" i "Złodziei i psów" poznałem już kilka zakątków Kairu, mam nadzieję, że polscy wydawcy pozwolą mi poznawać Kair dalej.


___
* Sahih al Bukhari, 4:448.