Powieść "Niels Lyhne" powstała w latach 1878-1880 i jest jedną z trzech książek napisanych przez tego duńskiego pisarza. Uchodzi za jego najwybitniejsze dzieło. Opisuje losy młodego człowieka, który, doświadczony przez życie, stracił wiarę w Boga, chociaż pochodził z wierzącej rodziny. Młodzieniec sam dochodzi do wniosku, że Bóg nie istnieje, a wyniesioną z dzieciństwa wiarę w Boga próbuje zastąpić wiarą w ludzkość. Jego światopogląd zostaje jednak wystawiony wielokrotnie na ciężkie próby. Książka jest zapisem zmagań bohatera z samym sobą. Próbuje on w najgorszych chwilach pozostać wierny swoim ateistycznym przekonaniom, pomimo pokusy, by w przypadkach beznadziejnych zwrócić się z modlitwą do Boga. W końcu ateistą łatwo jest być, kiedy zaznaje się szczęścia, a ciężko - w obliczu życiowych klęsk. Tym niemniej sama kwestia, czy ateizm jest lepszy niż wiara, pozostaje w tej książce otwarta.

Największymi zaletami książki są głębokie przemyślenia autora nad istotą ateizmu oraz piękny język (czytałem tłumaczenie Marii Dąbrowskiej). Niektóre fragmenty książki pochłania się z zapartym tchem. Szczególnie urzekające są malownicze opisy przyrody. Niestety, niekiedy autor popada w pewną przesadę i w pogoni za wyrafinowanymi opisami przeżyć bohaterów i kunsztownymi porównaniami traci jasność przesłania. Niektóre z rozbudowanych zdań czytelnik musi czytać uważnie dwa razy, zanim zrozumie, co pisarz chciał mu przekazać. Ta nadmierna dbałość o styl odbiła się negatywnie również na konstrukcji utworu. Jacobsen niektórym ważnym wydarzeniom z życia bohatera poświęca niewiele miejsca, natomiast kilka rozbudowuje ponad miarę.

Książkę trudno ocenić jednoznacznie. Wydaje się, że jest ona po prostu „dzieckiem” swojej epoki. W XIX wieku do stylu przywiązywano o wiele większą wagę niż dziś. Dlatego, pomimo niezaprzeczalnych zalet tej powieści, współczesny czytelnik może się szybko zniechęcić, próbując podążyć za czasami skomplikowanym biegiem myśli autora. Innymi słowy, jest to pozycja raczej dla konesera, niż dla kogoś szukającego w lekturze odprężenia i lekkiej rozrywki.