Na pewno każdy wie, jak wygląda gołąb, wróbel, bocian czy mewa. Większość ludzi widziała te ptaki na żywo, słyszała ich śpiew, potrafi je rozpoznać i nazwać. Niektórzy narysują z pamięci wierny obraz bociana stojącego na łące na jednej czerwonej nodze lub mewy z rybą w dziobie, fruwającej nad morskimi falami. Kto nie karmił gołębi w parku albo na dworcu PKP?

A ile osób wie, jak wygląda i śpiewa alka, kobuz, kwiczoł, piegża, pluszcz albo remiz? Ja nie. Co więcej, nie wiedziałam, że takie ptaki w ogóle istnieją, a w dodatku występują w Polsce. Czułam się źle, gdy szłam przez park i słuchałam radosnych ptasich treli nie wiedząc, któż tak ładnie śpiewa. Na szczęście natknęłam się na książkę Wandy Chotomskiej "Nasze ptaki".

Książka składa się z wierszyków. W każdym z nich autorka przedstawia jednego ptaka, pisząc nie tylko o jego zwyczajach czy symbolice, ale także o pewnych "ludzkich" cechach.

Niektóre wierszyki są zabawne i przewrotne, jak np. "Dzięcioł":

"- Puk, puk!
- Kto tam?
- Dzięcioł, doktor,
co leczy drzewa.
Przyszedł do sosny
z wizytą
sprawdzić jak sosna
się miewa.
Opuka pacjentkę,
ostuka,
usunie wszystkie
szkodniki,
bo takiej pacjentki
jak sosna
nie wozi się
do kliniki."*

Inne są bardziej podniosłe, traktują o poważnych sprawach, jak "Orzeł":

"Skrzydła ma mocne
i szerokie,
jest bohaterem
legend starych.
Lata wysoko -
tak wysoko,
że u nas trafił
na sztandary."**

Całości dopełniają wspaniałe, barwne ilustracje Joanny Zagner-Kołat (wyd. Literatura, 2008). Każdy ptak jest na nich nie tylko dokładnie odwzorowany, dzięki czemu później można je łatwo rozpoznać "w naturze". Ilustratorka, podobnie jak poetka, dodała ptakom także cechy i atrybuty ludzkie. Na przykład na gałęzi obok dzięcioła "leczącego" drzewo leży torba z apteczką oraz stetoskop. Pod ilustracją przedstawiającą orła widać małego robaczka trzymającego czerwony sztandar z białym orłem.

Wanda Chotomska solidnie przygotowała się do napisania tej książeczki. Czytała inne wiersze o ptakach, a także książki naukowe. Rozmawiała z ornitologami, by jak najpełniej oddać charakter i zwyczaje każdego gatunku. Dzięki temu otrzymaliśmy publikację, która na pewno każdemu ułatwi poznanie i rozpoznawanie ptaków.

Wartość edukacyjną podnosi dołączona do książki płyta CD z nagranymi głosami ptaków. Niestety, zabrakło na niej głosu alki, której akurat nigdzie nie można było znaleźć... Ale może uda się to czytelnikom.

Książka nie tylko dla dzieci i młodzieży, lecz także dla dorosłych, którzy nie wiedzą, jak wygląda piegża, czy remiz ładnie śpiewa albo czym spośród wszystkich polskich ptaków wyróżnia się pluszcz.



---
* Wanda Chotomska, "Nasze ptaki", wyd. Literatura, 2008, s. 11.
** Tamże, s. 36.