Dzisiaj postanowiłem ocenić opowiadania zawarte w najnowszej antologii z serii "Kroki w nieznane". Każde opowiadanie krótko skomentowałem. Sumiennie ostrzegam, że w tych komentarzach mogą znaleźć się delikatne spoilery. Aha - oceny są w skali od 1 do 6.

1. Jeffrey Ford - Imperium lodów

Ocena: 5.5

Interesująca koncepcja i bardzo wciągające opowiadanie. "I nie wiedział czyj zamysł ani zbrodnia czyja - kto tu kocha, kto ginie, kto kogo zabija", że pozwolę sobie zacytować Leśmiana. Opowiadanie skojarzyło mi się z tymi wersami i w ogóle wierszem "Dżananda" chociaż analogia jest luźna.

Czytelnik, razem z bohaterem opowiadania, zadaje sobie pytanie - kto naprawdę istnieje: on, ona, oboje? I na czym polega przemiana, która w pewnym momencie następuje? Na wszystkie pytania odpowiedzi jednoznacznej nie dostajemy, ale fabuła zostaje rozwiązana. I o to chodzi, to mi się podoba.

Opowiadanie kojarzy mi się z jeszcze jedną rzeczą. Opowiadaniem z wydawanego dawno temu kwartalnika "Mała Fantastyka". Było świetne, czytałem je kilka razy i może czytywałbym je do dziś, gdyby wszystkie "Małe Fantastyki" nie zginęły mi bardzo dawno temu podczas przeprowadzki. Opowiadanie miało tytuł "Suong", pamięta ktoś?

2. Graham Joyce - Częściowe zaćmienie

Ocena: 2

Tym razem głupia koncepcja. Może nie wydawałaby mi się tak głupia, gdyby autor zrobił z nią coś ciekawego. Może trochę zmienił, rozbudował. A tak? No po prostu za dużo pytań i sprzeczności - kiedy już człowiek zastanowi się nad konsekwencjami. Co chcę napisać: nie wszystko, co brzmi oryginalnie jest 'cool', nawet jeśli wpisuje się do kategorii 'trendy'. W dodatku swoją "oryginalną" ideę autor wplata w życiowe rozważania nudnego i nieoryginalnego faceta. Fabuły tutaj właściwie nie ma, tylko nudne i nieodkrywcze wynurzenia.

Nie mogę się powstrzymać przed napisaniem jakiejś krótkiej ośmieszającej wariacji tego opowiadania. Np.: Kosmici są powietrzem. Przybyli do nas miliardy lat temu i życie eksplodowało wielością form. Potem czasem odchodzili i były wielkie wymierania. 65 milionów lat temu wrócili wydawałoby się na zawsze, a tu znowu odchodzą i ludzie się duszą. W ostatniej chwili, kiedy już wszyscy prawie nie żyją, obcy wracają i ludzie odzyskują przytomność. Epilog: ludzie umierają od choroby kesonowej. (Trochę się rozpędziłem.)
Albo: kosmici są popędem seksualnym. Odchodzą, mówiąc "no to cześć". Kiedy życie staje na granicy zagłady (nikt i nic się nie rozmnaża), obcy wracają, a ludzie urządzają wielką orgię. (Znowu się rozpędziłem.)

Antropomorficzni obcy to głupota, więc powyższe pomysły są niezwykle mądre, prawda?

3. Tony Ballantyne - Wody Meriba

Ocena: 5

Opowiadanie i pomysł są ciekawe. Jest smutnie i trochę przewrotnie. A może nawet bardzo.

4. Greg Egan - Powody do zadowolenia

Ocena: 5,5

Świetne opowiadanie. Jest tu i 'science', i 'fiction. Obie na wysokim poziomie. Jest też ważna refleksja: emocje czynią nas ludźmi. Czy brak emocji zupełnie by nas odczłowieczył? Jakie mogą być konsekwencje zbyt silnego lub zbyt słabego odczuwania? Czy zdolność do dowolnego sterowania własnymi emocjami odczłowieczyłaby nas podobnie jak ich brak? Czy emocje są potrzebne, żeby normalnie myśleć? Co znaczy normalnie myśleć? Przeczytajcie i zastanówcie się.

5. Edward Bryant - Kamień

Ocena: 3

To opowiadanie nie podoba mi się jakoś szczególnie. Jest o mężczyźnie, który nadzoruje specjalną aparaturę elektroniczną, pozwalającą na wzmocnione przekazywanie uczuć od wokalistki do publiczności (i z powrotem). Ta wokalistka posiada szczególną zdolność do odczuwania i przekazywania uczuć i wrażeń. On ją kocha niezbyt szczęśliwą miłością
i wokół tego uczucia jest zbudowane opowiadanie. Czyli taka miłosna historia w szczególnej scenerii. Historia, która jednak ani mnie bardzo nie zaciekawiła, ani nie wzruszyła.

Muszę tu wytknąć tłumaczowi raczej poważny błąd: "(...)A wtedy Atropos podnosi przerażące, lśniące zimnym blaskiem Ostrza Nożyc Prządek Losu(...)A oblicze Atroposa ani na moment nie wychyla się z całunu cienia(...)" (str. 126). Atroposa? Od kiedy trzecia z Mojr jest rodzaju męskiego?

6. Oleg Diwow - Koty Pawłowa

Ocena: 5

Ciekawe, wciągające i wzruszające opowiadanie (mikropowieść?). Charakterystyczne jest demonstrowanie patriotyzmu i sentymentów do "Matiuszki Rassiji" przez autora. W paru miejscach chyba z tym przesadził ;)

W świecie niedoległej przyszłości silnie zmodyfikowane genetycznie (i nie tylko) zwierzęta są produkowane na skalę przemysłową. Zmodyfikowane zwierzęta, głównie psy i koty, wykorzystywane są do celów wojskowych, policyjnych, ale też cywilnych, np. jako maskotki. Głównym bohaterem jest kierownik rosyjskiego laboratorium, który pracuje nad stworzeniem "superkota".

7. John Crowley - Antyczności

Ocena: ?

Po przeczytaniu pierwszych kilku opowiadań pomyślałem, że może znalazłem jakiś ukryty klucz do tej antologii: wszystkie opowiadania opisują metamorfozę człowieka, która w dodatku często prowadzi do jego zagłady. To chyba jednak był zbieg okoliczności.

Tymczasem mamy kolejne opowiadanie o kotach. Niestety jest tak krótkie i lapidarne, że nie potrafię go ocenić. Nie jest ani nudne, ani ciekawe, ani pośrednie. Czytając, czekałem aż coś się wydarzy, ale doczekałem się tylko tego, że znienacka opowiadanie się skończyło. Oczywiście jest tu opowiedziana jakaś historia, ale spodziewałem się jej rozwinięcia.

Czuję się trochę zawiedziony. Na podstawie tego opowiadania mogę stwierdzić jedynie, że autor interesuje się starożytnym Egiptem i prawdopodobnie się na nim zna.

7. Kelly Link - Lekcje latania

Ocena: 4

Historyjka o młodej dziewczynie, która zakochuje się w dziwnym chłopaku. W tle mamy Szkocję, kilka magicznych wydarzeń i ukryte greckie bóstwa. Mam wrażenie, że gdyby nie elementy współczesne w scenerii, opowiadanie mogłoby równie dobrze powstać w epoce romantyzmu. Poza tym, gdybym nie znał prawdy, i gdyby mnie ktoś zapytał, który ze znanych mi pisarzy fantystyki napisał to opowiadanie, to powiedziałbym, że Neil Gailman.

Cdn.