Powstała w Dreźnie w 1867 r. barwna powieść obyczajowa ukazuje życie różnych kręgów społeczności warszawskiej u progu XIX wieku. Powieść o wątku niemal sensacyjnym, napisana z temperamentem, dowcipna, a miejscami ironicznie drapieżna i ostro piętnująca ówczesną obyczajowość - ma cel wyraźnie dydaktyczny. Tematem jej są perypetie losowe czterdziestoletniego szlachcica, Walentego Orbeki, który żyjąc w samotności w starym dworze, zajęty książkami i muzyką - po otrzymaniu pokaźnego spadku przenosi się do stolicy, świadomie wystawiając się na pokusy zupełnie odmiennego, swobodnego miejskiego życia. Niestety, z tej próby charakteru bohater nie wyjdzie zwycięsko; pada ofiarą wielkiej namiętności do pięknej, lecz bezwartościowej kobiety, tracąc majątek, honor - i na koniec - życie.

/Józef Ignacy Kraszewski - "Dzieła", Wydawnictwo Literackie/