Sięgnęłam po książkę Jane Dunn po przeczytaniu „Do latarni morskiej” Virginii Woolf, która wzbudziła we mnie pewien dysonans i niezrozumienie. I choć książka ta nie rozwiała wszystkich narosłych we mnie wątpliwości, to jednak pozwoliła zrozumieć wiele i mam nadzieję, że wpłynie pozytywnie na dalsze moje spotkania z twórczością tej pisarki.

Jane Dunn połączyła w jedno biografie Virginii Woolf i Vanessy Bell – pomysł moim zdaniem doskonały, bowiem wobec tak silnego związku między siostrami żaden biograf nie byłby w stanie przedstawić prawdziwego oblicza Virginii czy Vanessy, omijając wizerunek siostry. Życie każdej z sióstr nosiło w sobie tak głębokie piętno życia drugiej, że tylko ukazanie ich obu jednocześnie umożliwia zrozumienie zaszłości w życiu tej drugiej. Tylko takie przedstawienie pozwala także, wg mnie, zrozumieć lepiej twórczość Virginii, która była nierozerwalnie związana z jej i jej bliskich życiem codziennym. Vanessa była wielekroć inspiracją (a także pierwowzorem) dla stworzonych przez Virginię bohaterów, tak jak Virginia była wielokrotnie modelem portretów Vanessy.

Autorka opisując życie sióstr nie skąpi, na poparcie swoich słów, cytatów, zarówno z utworów Virginii, jak również z listów i dzienników sióstr i osób z nimi w jakiś sposób związanych. Pomaga to zrozumieć dzieła tych nieprzeciętnych kobiet, choć nie jestem przekonana, czy pomaga zrozumieć je same. Autorka nie udziela (bo jakże byłoby to możliwym?) odpowiedzi na wszystkie pytania, nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Pewne sekrety na zawsze pozostaną niewyjaśnione. Po zakończeniu lektury, obie kobiety nadal pozostają owiane mgiełką tajemniczości. I tak jest dobrze.

Dodatkowym atutem tej książki jest zamieszczenie w niej fotografii oraz, co bardzo wg mnie istotne przy przedstawianiu postaci malarza, reprodukcji obrazów i projektów obwolut do książek Virginii wykonanych przez Vanessę. Reprodukcje są, co prawda, czarno-białe, ale jako takie, doskonale właśnie komponują się z czarno-białymi fotografiami.

To doskonała lektura dla wszystkich ciekawych niezwykłego życia niezwykłych ludzi, a w szczególności dla zainteresowanych twórczością Virginii Woolf i Vanessy Bell.