"Miłosierdzie gminy" jest oskarżycielską nowelą, która wini mieszkańców szwajcarskiej gminy Hottingen za ich "miłosierdzie". No, właśnie, miłosierdzie. Pod płaszczykiem miłosierdzia i dbania o ludzi zarząd gminy organizuje licytacje, na której sprzedawani są ludzie starzy, schorowani, często niezdolni do pracy. Jednakże ta aukcja odbywa się zupełnie inaczej. Przyjmowane są jedynie ceny, które są niższe, a nie wyższe od początkowej kwoty.

Nowela M. Konopnickiej daje wiele materiału do refleksji - przede wszystkim chodzi o wykorzystywanie starszych ludzi do ciężkiej pracy, chytrość i pozorną dbałość urzędników o miejscową ludność.