Dodany: 20.03.2024 15:42|Autor:

Książka: Pamięć
Nádas Péter
Notę wprowadził(a): jolietjakeblues

z okładki


Péter Nádas. Węgierski prozaik, eseista i dramatopisarz. Urodził się w 1942 roku w Budapeszcie. W 1962 roku skończył szkołę dziennikarską i do 1979 roku pracował w budapeszteńskich gazetach jako fotoreporter, dziennikarz oraz redaktor. Jest jednym z najwybitniejszych przedstawicieli nurtu tzw. nowej prozy węgierskiej, autorem ponad dwudziestu tomów dramatów, esejów i powieści, które tłumaczono na większość języków europejskich. Otrzymał szereg prestiżowych nagród, takich jak: Austriacka Państwowa Nagroda Literacka, Nagroda im. Kossutha, Leipziger Buchpreis zur Europäischen Verständigung, Prix du Meilleur Livre Étranger, Nagroda im. Franza Kafki, Krzyż Kawalerski Republiki Węgierskiej, Nagroda Brücke Berlin.

Nádas debiutował w 1967 roku tomem opowiadań "Biblia". Później wydał m.in. "Egy családregény vége" (Koniec pewnej sagi rodzinnej, 1977), "Évkönyv" (Rocznik, 1989), "Saját halál" (Własna śmierć, 2004), trzytomowe "Párhuzamos történetek" (Historie równoległe, 2005), "Az elet sója" (Sól życia, 2016). W polskim przekładzie ukazały się dotychczas dwie niewielkie powieści autora: "Koniec pewnej sagi rodzinnej" (1983, w przekładzie S. Pęksy) oraz "Miłość" (2000, w przekładzie E. Sobolewskiej).


Wydana w 1986 roku "Pamięć" ("Emlékiratok könyve") była wielkim wydarzeniem literackim. Rok po węgierskiej edycji książka ukazała się w Niemczech, gdzie stała się wysokonakładowym bestsellerem, później tłumaczono ją na niemal wszystkie języki europejskie. Gdy opublikowano ją w USA, Susan Sontag, ówczesna prezes amerykańskiego Pen Clubu, nazwała to dzieło "najlepszą powieścią naszych czasów i jedną z najlepszych powieści XX wieku". W "Pamięci" Nádas wraca do największych traum węgierskiej historii, mroków stalinizmu i dramatu powstania 1956 roku. Alinearna opowieść łączy trzy przeplatające się wątki: historię bohatera-narratora rozgrywającą się w Berlinie Wschodnim w latach 70., wątek z lat 50. opisujący dzieciństwo bohatera oraz "fikcję w fikcji" mającą miejsce w końcu XIX wieku.


"Tamtego popołudnia tak zaplątaliśmy się w swoich ciałach i duszach, że dobrotliwie zapomnieliśmy o naszych prawdziwych zamiarach, o tajemnicy, szukaniu, przysiędze, o których nie mogliśmy jednak zapomnieć bez reszty, bo nasze polityczne przymierze podsuwało nam takie zagadkowo głębokie, wspólne, dla nas samych niepojęte erotyczne udręki i rozkosze, które poprzez swój mrok wydawały się potężniejsze i bardziej intrygujące od naszych niemożliwych do zaspokojenia cielesnych i duchowych pragnień.
Trzeba więc wrócić do porzuconego wątku, nawet jeśli w tym momencie mój wewnętrzny narrator, choć próbuje dodawać sobie odwagi, no już!, bez obaw!, mocno się waha, ale też się boi, i nie ukrywa, że boi się do dziś, i przyznaje, że szuka nowych wykrętów, wytłumaczeń czy argumentów, mimo że bogactwo syrenich głosów jego uczuć skłania go, by z jeszcze większą wiernością odkrył wszelkie szczegóły, tylko żeby nie trzeba było o tym mówić!, aczkolwiek analityczny zmysł uznałby to za uzasadnione, bo bez tych dygresji coraz trudniej jest mu wyjaśnić, dlaczego dwoje dzieci miałoby chcieć zadenuncjować własnych ojców, dlaczego podejrzewają, że ich ojcowie mogą być agentami wrogich sił, i w ogóle o jakie wrogie siły tu chodzi?, kto i czyim jest tu wrogiem?".


Elżbieta Sobolewska. Hungarystka, redaktorka, tłumaczka współczesnej prozy węgierskiej, głównie z nurtu postmodernizmu. Laureatka Nagrody im. Milána Füsta za całokształt pracy translatorskiej. Autorka rozmów z najwybitniejszymi węgierskimi pisarzami (których książki także tłumaczyła), takimi jak Imre Kertész, László Krasznahorkai, Péter Nádas. Jest recenzentką miesięcznika "Nowe Książki" i menedżerem projektów wydawniczych.


[Wydawnictwo Biuro Literackie, 2017]

(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.

Wyświetleń: 11
Dodaj komentarz
Patronaty Biblionetki
Biblionetka potrzebuje opiekunów
Recenzje

Użytkownicy polecają:

Redakcja poleca: