"Pierwsze epitafium napisałem w 2008, po śmierci Jerzego Koeniga. Dopiero wtedy zauważyłem, że poniektórzy koledzy z branży krytycznej od pewnego czasu zaczęli powoli znikać z pejzażu literacko-teatralnego. Niedługo po Jurku odszedł mój wielki przyjaciel i mentor Jerzy Goliński, reżyser i aktor. To już była poważna wyrwa, nie do zasypania. Podobnie jak nie do zasypania były wcześniejsze wyrwy po Konstantym Puzynie, Adamie Hoffmannie, Janie Kotcie, innych mistrzach. Po latach wróciłem więc i do nich. A potem wyrw robiło się coraz więcej. Jeden po drugim odchodzili już nie tylko starsi, ale i rówieśnicy - Barańczak, Pszoniak, Trela, Zagajewski… Niby zwyczajne dzieje, a jednak…

Pisałem więc te epitafia coraz częściej, świadom, że śmierć jest szybsza i nie nadążę za nią. Bo cóż z tego, że miałem gdzie pisać. Od 2008 roku przez dwanaście lat co miesiąc drukowałem w »Dialogu« felietony i wspomnienia pod wspólnym tytułem »Nawozy sztuczne«, ale przecież miesięcznik poświęcony głównie teatrowi nie mógł się stać prywatną kroniką pamięci po bliskich, nawet jeśli ci byli rozpoznawalnymi osobami publicznymi. Wiele nienapisanych epitafiów pozostało więc tylko w mojej pamięci. Ponieważ więcej nie będzie, bo moja współpraca z »Dialogiem« zakończyła się w roku 2020, przedstawiam to, co udało się utrwalić. Kilka innych tekstów powstało gdzie indziej, ale że charakterem nie odbiegają od pozostałych, załączam je także.

Ot, taki mały, prywatny cmentarzyk. Często tam zaglądam".

Autor


Tadeusz Nyczek - krytyk literacki i teatralny. Absolwent polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Na łamach prasy literackiej i kulturalnej publikował od 1969 r. m.in. w "Studencie", "Życiu Literackim", "Miesięczniku Literackim", "Dialogu" czy "Gazecie Wyborczej". W okresie 1982-1989 był redaktorem naczelnym podziemnego pisma "Arka", gdzie pisał pod pseudonimem Rayska, a w wydaniu paryskim jako Woyski. W 1989 otrzymał nagrodę im. B. Sadowskiej, a w maju 1998 za książkę "22 razy Szymborska" uhonorowano go Nagrodą Krakowskiej Książki miesiąca. W 2000 r. był laureatem Nagrody im. Kazimierza Wyki.


[Wydawnictwo Austeria, 2024]