Opowiem wam historię o tym, jak można się głupio zasugerować. Dostaję książkę. Wiem o niej tyle, że to komedia. Opis mówi mi wyłącznie tyle, że bohaterek jest kilka, ale na okładce widnieje czacha, więc ubzdurałam sobie, że jest to komedia kryminalna. I jeszcze ten tytuł. „Gwóźdź do trumny”. Czytam. Strona 10, 15, 45, 157, a trupa nie ma. Znaczy są, ale kompletnie nieistotne. I nagle do mnie dociera, że nie miałam żadnych podstaw przypisywać powieści Moniki Wawrzyńskiej kryminalnych atrybutów. A tytuł i okładka mają całkiem inną genezę.

Na początku książki poznajemy dwóch chłopców zafascynowanych śmiercią, Mikołaja i Kocia. Można powiedzieć, że ta „pasja” ich zbliżyła oraz sprawiła, że zaprzyjaźniły się ich matki. Co więcej, rodzicielka Mikołaja prowadzi zakład pogrzebowy, a kolejne perypetie bohaterów powieści mogą rywalizować o miano przysłowiowego „gwoździa do trumny”. Jak widzicie, i tytuł, i okładka książki nie są przypadkowe. Monika Wawrzyńska buduje ją wokół, hmmm..., funeralnych atrybutów.

Fabułę ciężko jednoznacznie opisać, bo: „pierwsze primo”, mamy tu kilka wątków; „drugie primo”, część scenek ma charakter komediowych gagów i bezpośrednio nie wpływa na bieg akcji. Spróbuję jednak wyciągnąć jakąś esencję. Jako głównych bohaterów określiłabym Jagnę (właścicielkę zakładu pogrzebowego) oraz jej syna, Mikołaja. Ona dostaje pozew o rozwód, on rozstaje się z narzeczoną. Można powiedzieć, że osią fabuły są uczucia, ale nie do końca będzie to prawda, bo autorce chodzi raczej o humor.

A jaki ten humor jest? Lekki, niewymagający, nieco naiwny. Porównałabym go do książek Joanny Chmielewskiej. Jest to ten sam rodzaj szaleństwa i zabawnego niedomówienia. Jako przykład przytoczę pierwsze spotkanie Jagny i Marty, przyszłych przyjaciółek. Zostały one wezwane „na dywanik” do dyrektora z powodu skarg, iż ich synowie straszą dzieci. Marta, mama Kocia, już jest w gabinecie, kiedy przybywa mama Mikołaja. Traf chciał, że panie akurat rozmawiają o świętym Mikołaju i o tym, czy to etyczne okłamywać dzieci, że ten przynosi prezenty. I wtedy wchodzi kobieta, która oświadcza, iż jest matką Mikołaja. Z tego rodzi się zabawny dialog, o tym, czy Mikołaj ma rodziców, gdzie oni mieszkają (traf chce, że ojciec chłopca przebywa w Finlandii) itp.

Pozostając w temacie humoru, chciałabym pokazać słaby punkt „Gwoździa do trumny”. Wspominałam już, że wiele rozdziałów zostało napisanych wyłącznie, aby pokazać śmieszną sytuację. Przykładowo, kiedy Jagna idzie do spa. Autorka pobawiła się w nim słowem, przerabiając ajurwedyjskie dosze na dorsze, a także w lekko przerysowany sposób pokazała zagubienie bohaterki, która rzadko bywa w tego typu przybytkach. Fragment całkiem śmieszny, ale do fabuły nie wnosi nic. Takich scen w książce znajdziemy więcej. Ktoś może teraz zaprotestować, że to komedia, że tu chodzi o śmieszne sceny. Ja się specjalnie nie będę spierać, jednak pozostanę przy stanowisku, że kolejne epizody powinny pchać fabułę do przodu, a nie po prostu być. Trzeba przyznać, że im bliżej końca, tym „pustych przebiegów” jest mniej. Historia zaczyna nabierać kształtu i widać, że pisarka chce domknąć wątki, które otworzyła.

„Gwóźdź do trumny” okazał się sympatyczną powieścią. Jest to klasyczna, lekka komedia obyczajowa. Czytelnik znajdzie tu niewymagający humor i trochę naiwności, co jest cechą charakterystyczną tego typu książek. Jeżeli szukacie czegoś przystępnego i zabawnego, to powieść Moniki Wawrzyńskiej powinna wam przypaść do gustu.

[Recenzja była publikowana na blogu oraz innych portalach czytelniczych]