"»Niemy prorok«, powieść o rewolucji, okaże się jednak najlepszym przykładem próby opisania nieśmiertelności mieszczaństwa, odkrytej i ogłoszonej z melancholią przez Rotha właśnie w czasie podróży do Rosji w 1926 roku. Zainspirowana ze swobodą i aż nazbyt wyraźną dezynwolturą przez Trockiego książka jest historią »anarchisty«, »sentymentalnego buntownika«, »intelektualisty-indywidualisty« [...]

Rewolucja Kargana jest więc osobistą wojną przeciw »l'esprit bourgeois«, w której Kargan dąży raczej »do powieszenia ministrów niż do zostania ministrem«; pociąg rewolucji (legendarny pociąg Trockiego) staje się symbolem taktyki »antymilitarnej i antymieszczańskiej« [...] proces umasowienia - uosabiany zwłaszcza przez kult sportu, tak znienawidzonego przez Rotha - odczłowiecza kapitalistów i proletariuszy, zrównując ich w anonimowej alienacji, »tak jakby nie było żadnej rewolucji ani żadnej wojny. Żadnej! Wszystko zostało wymazane!«. Przyszłość nie należy już zatem do sierpa i młota, ale do samolotu i piłki nożnej. W świecie obojętności i braku znaczenia jednostki Kargan i Berzejew wyruszają na Syberię »z przymusu, chociaż chętnie, z dumnym smutkiem milczących proroków«".

Claudio Magris, "Daleko, ale od czego?"


[Wydawnictwo Austeria, 2022]